Antalya Ticaret Borsası (ATB) Haziran Ayı Meclis Toplantısı, Meclis Başkanı Erdoğan Ekinci başkanlığında gerçekleştirildi. Toplantıda konuşan ATB Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, ekonomi tarım ve gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulunuldu. Başkan Çandır ekonomik aktivitenin bir öncü göstergesi olarak çekle ödeme tutarı kentimizde aylık yüzde 34 ve yıllık yüzde 69 artarken ülke ortalaması aylık yüzde 52 ve yıllık yüzde 83 artış olarak ilan edildiğini ifade ederek, “Kurulan/kapanan şirket sayılarında da ülke ortalamasından kötü bir performans göstermiş bulunmaktayız. Buna göre kentimizdeki kurulan şirket sayısının yüzde -40 azalmasına karşılık ülkemizde yüzde -30 azalmıştır. Kapanan şirkette ise kentimizdeki yüzde 40’lık artışa karşılık ülkemizde yüzde 30’luk artış yaşanmıştır. Krediler konusunda genellikle ülkemiz ortalamasına yakın bir kullanım söz konusu olmuştur. Örneğin toplam krediler kentimizde ve ülkemizde yıllık yüzde 55 civarında artmıştır. Ticaret sektörü kredileri kentimizde yüzde 44 ve ülkemizde yüzde 39 artarken tarımsal krediler kentimizde yüzde 46 ve ülkemizde yüzde 65 artmıştır” dedi.
‘Rakamlar ışık tutuyor’
ATB Başkanı Ali Çandır, 23 Haziran 1920’de Türkiye’nin 3 Borsası olarak kurulan Borsanın 104. kuruluş yıl dönümünü gururla kutlamanın mutluluğunu yaşadıklarına dikkat çekerek, “Öncelikle, aramızdan ayrılanları rahmet ve minnetle anıyor, hayatta olanlara sağlık, mutluluk ve başarılar diliyorum. Antalya Ticaret Borsası olarak kuruluşundan bugüne, kentimiz ticaretine, ekonomisine ve üyelerimize katkı vermeye devam ediyoruz. Geçmişimizin birikimini gelecek nesillere taşımak, kentimizin ekonomik ve sosyal gelişimine katkı sağlamak için daha da kararlıyız. Borsamızın 104. yıl dönümü kutlu olsun” dedi.
Ekonomimizin gidişatı ile ilgili verileri başta Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) olmak üzere ilgili kurumların açıkladığını hatırlatan Başkan Çandır, “Bizler de bu verilere ve yaşadıklarımıza bakarak değerlendirmelerde bulunuyoruz. Bu verilerin bir kısmı kapsayıcı ve yapısal durumu anlatırken bir kısmı da belirli bir alana yönelik operasyonel durumu anlatıyor bize. Bu aybaşında açıklanan 2024 yılı ilk üç ay GSYH yani ekonomik büyüme rakamları ekonomimizin genel performansı hakkında bizlere ışık tutmuştur” diye konuştu.
‘Büyüme gösteren sektörler’
İlk üç ayda ekonominin genel olarak yüzde 5.7 gibi yüksek bir büyüme gösterdiğini hatırlatan Başkan Çardır, “ Son 26 yıllık ilk çeyrek büyüme ortalamamız olan yüzde 4,8’den yüksek bir büyüme ilan edilmiştir. Sanayimizdeki yüzde 4.9’luk büyüme, yüzde 4.7’lik ortalama büyümeye yakın seyrederken hizmetler sektörünün yüzde 4.3’lük büyümesi ise yüzde 5.1’lik ortalama büyümenin altında kalmıştır. Tarım sektöründeki büyüme ise yüzde 2’lik ortalama büyümenin oldukça üzerinde gelerek yüzde 4.6 olmuştur. Büyüme performansında 2 sektör diğer sektörlerden çok ayrı bir konumda kalmıştır. Bunlardan ilki inşaat sektörüdür ve yüzde 11.1 gibi yüzde 5.9 olan ortalama büyümenin 2 kat üzerinde ilan edilmiştir. İkincisi ise subvansiyonlar, destekler, istisnalar ve vazgeçmeler düşüldükten sonra yüzde 10.4 büyüyen vergi olmuştur” diye konuştu.
‘3 ayda toplanan vergiler’
‘Ekonomik büyümeye en yüksek katkıyı veren kalemlerden biri ilk 3 ayda toplanan vergiler olmuştur’ diyen Başkan Çandır şunları söyledi: “Bunlardan ilki vergilerin enflasyonu nasıl azdırdığı konusudur. Yapılan bilimsel çalışmalara göre vergi oranlarındaki 10 puanlık artış enflasyonu 6.5 puan artırmaktadır. Bu güçlü etki tersine işlememekte ve kalıcı olarak enflasyonu yapışkan hale getirmektedir. Artırılan vergilerin ikinci etkisi bizim gibi kayıt altında çalışan iş dünyasının üzerine çoklu olumsuz etkilerdir. Öyle ki mevcut durumda ağır maliyet baskısı altında çalışan iş dünyası, yeni vergi paketinin aynen uygulamaya konması halinde ödenemez yüklerle karşı karşıya kalacağı endişesiyle çalışmaktadır. Açıklanan son verilerle kentimiz ekonomisi ve sektörümüzdeki gelişmeler, son aylarda olduğu gibi ülkemiz ortalamasının daha gerisinde bir performans gösterdiğimiz yönündedir. Örneğin ihracatımızda ilk 5 aylık rakamlara göre kentimizde yüzde -0.6’lık düşüş yaşanırken ülke ortalamasında yüzde 3.2’lik artış yaşanmıştır. Tarımsal ürün ihracatında ise kentimizdeki yüzde -2.9’luk düşüşe karşılık ülke ortalaması yüzde 2.4 artış göstermiştir. Yaş meyve sebze ihracatında durum daha kötü seyretmiş ve kentimizdeki yüzde -11.5’luk düşüşe karşılık ülke ortalaması yüzde 2.5 artmıştır. Geçtiğimiz Kasım ayından bu yana her ay protestolu senet ve karşılıksız çek tutarlarında son 10 yılın rekorları kırılmaktadır.” Protestolu senet ve kapanan şirket sayılarına dikkat çeken Çandır, “Nisan ayında da kentimizdeki protestolu senet tutarında aylık yüzde 415 ve yıllık yüzde 360 artışa karşılık ülkemiz ortalaması aylık yüzde 194 ve yıllık yüzde 161 artış olarak ilan edilmiştir. Karşılıksız çek tutarında ise kentimizdeki aylık yüzde 228 ve yıllık yüzde 427 artışa karşılık ülke ortalaması aylık yüzde 189 ve yıllık yüzde 267 artış olarak ilan edilmiştir.”
‘Kredi kartı kullanımı arttı’
“Kentimizde ve ülkemizde yıllık %145’lik artış yaşanan kredi kartı hacmi ile ticari kredi kullanımındaki hacim büyümesi karşılaştırılırsa üretime yönelik kredilerin artış hızının reel olarak küçüldüğünü söyleyebiliriz. Bu durum, mevcut arz artışını frenleyen bir yapının hakim olduğunu göstermektedir. Halbuki enflasyonu yenmenin hayati ve esas konusu; arzı yani üretim kapasitesini artırmaktır. Tarım ve gıda ürünleri enflasyonu tüm dünyada sürekli olarak ciddi düşüşler kaydederken bizde rekor artışlar yaşanması, üretici ve esnaf kesiminin fahiş fiyat merakıyla açıklanması hiç gerçekçi değildir. Evet! bizde fiyatlar düşmemekte hatta artmaya devam etmektedir. Çünkü bizdeki çoklu ve kalıcı maliyet artışları dünyanın hiçbir yerinde yaşanmamaktadır. İşin bu yanını boş geçip sadece fiyatlara odaklanmak ve sürekli sopa göstermek temel sorunu çözmekten uzaklaşmaktır.”
