Tüketiciler Birliği Antalya Şube Başkanı Neşet Gündüz, tüketicilerin çoğu zaman imzaladıkları sözleşmelerin karmaşık içeriğini anlamadığını ve bu durumun kötü niyetli kişilerce suistimal edildiğini belirterek, "Tüketici, sözleşmenin içeriğini tamamen anlamak zorunda değil" dedi. Başkan Gündüz, günümüzde karşılaşılan sayısız sözleşme türü karşısında vatandaşların metinleri tamamen anlamasının neredeyse imkânsız olduğunu vurguladı. Ancak satıcılar ve özellikle emlakçıların bu durumu bildikleri için sayfalarca evrak imzalatabildiğine dikkat çekti. Gündüz, "Özellikle emlak sektöründe imzalatılan 'Kapora, bağlanma parası, cayma bedeli' gibi maddelere çok dikkat etmek gerekiyor" ifadelerini kullandı.
‘Cayma hakkı’ güvencesi
Tüketici işlemlerindeki sözleşmeleri iki ana gruba ayıran Neşet Gündüz, önemli bir farka değinerek, "Yüz yüze yapılan ve internet üzerinden uzaktan yapılan sözleşmeler var. Uzaktan yapılan sözleşmelerde tüketicinin hiçbir gerekçe göstermeden ve ceza ödemeden 14 gün içerisinde sözleşmeden dönme hakkı vardır. Bu yasa ile güvence altına alınmıştır. Bu hak, özellikle online platformlardan yapılan emlak veya benzeri hizmet alımlarında tüketicilere büyük bir koruma sağlıyor. 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'a göre, sözleşmelerde yer alan karmaşık, belirsiz veya anlaşılması zor maddeler her zaman tüketici lehine yorumlanacaktır. Örneğin bir sözleşmede kapora, bağlanma parası, vazgeçme akçesi, cayma bedeli gibi terimler geçiyor olabilir. Tüketici bunların tam anlamını bilmek zorunda değil. Ayrıca, ön ödeme niteliğinde verilen kaporanın geçerli sayılabilmesi için sözleşmenin noterde veya tapuda resmi şekilde düzenlenmesi gerekir. Aksi takdirde, tüketici kaporasını geri isteyebilir. Bu önemli detay, tüketicilerin mağduriyetini önlemede kilit rol oynuyor” diye konuştu.
‘Haksız şartlara’ geçit yok
Gündüz, emlak sektöründe sıkça karşılaşılan haksız şartlara da değinerek tüketicilere dikkatli olmaları yolunda şöyle çağrıda bulundu; "Bir sözleşmede bitim tarihinin otomatik olarak tek taraflı uzatılması, tüketiciye hukuken yük bindiren maddeler eklenmesi, açıkça haksız şarttır. Kanunlar, tüketiciyi korumayı ve hak kaybını önlemeyi amaçlar. Sözleşmenin tüketiciyle müzakere edilmeden hazırlanması, tüketici aleyhine dengesizlik yaratırsa, bu tür şartlar geçersiz sayılır. Eğer kapora sözleşmesi resmi şekilde yapılmadıysa, alıcı kaporasını geri isteyebilir. Satıcı ise sözleşmeden cayarsa kaporanın iki katını ödemek zorunda kalmaz. Ayrıca, taraflardan biri kusurlu değilse ve sözleşme gereği gibi yerine getirilemiyorsa, kapora geri alınabilir. Bu durumda sebepsiz zenginleşme hükümleri devreye girer. Hiçbir sözleşmeyi okumadan imzalamayın. Anlamadığınız veya tereddütte kaldığınız noktaları mutlaka sorun. Kapora, bağlanma parası gibi ödemelerin hukuki dayanağını bilmeden ödeme yapmayın. Unutmayın, Tüketici Hukuku emredicidir, yani tüketici aleyhine konulan maddeler geçersiz sayılabilir. Tüketiciler bu konuda haklarını bilirse mağduriyetlerin önüne geçilebilir.”
