AB Standartlarıyla Kıyaslama
Benzerlikler:
- Türkiye de tıpkı AB gibi 2050 (TR'de 2053) net sıfır hedefi koydu.
- Emisyon ticareti sistemi (ETS) oluşturulması planı, AB ETS ile benzerlik taşıyor.
- Ulusal düzeyde karbon fiyatlandırması, AB direktiflerine paralel düşünülüyor.
Farklılıklar / Eksiklikler:
- AB’de karbon emisyonlarını düzenleyen zorunlu hedefler (örneğin yıllık % hedefler) varken, Türkiye’de şimdilik daha çok yönlendirici hedefler var.
- Türkiye’de karbon sınır vergisi (CBAM) uygulaması henüz belirsiz. Oysa AB bu mekanizmayı 2026’da yürürlüğe sokacak.
- Şeffaflık ve veri toplama süreçleri, AB’ye göre daha yetersiz altyapıda.
En Çok Etkilenecek Sektörler
Enerji Sektörü
Kazanacak: Yenilenebilir enerji üreticileri, batarya teknolojisi ve enerji verimliliği şirketleri.
Kaybedecek: Termik santraller, kömür madenciliği, doğal gaz yatırımları.
2. Sanayi ve Üretim
Kazanacak: Düşük karbon ayak izine sahip üreticiler (örneğin yeşil çelik).
Kaybedecek: Çimento, demir-çelik, alüminyum gibi karbon yoğun sektörler; kısa vadede yüksek dönüşüm maliyetiyle karşı karşıya kalacak.
3. Tarım ve Gıda
Kazanacak: Organik üreticiler, yerel üretim zincirleri.
Kaybedecek: Büyük ölçekli, fosil yakıt ve kimyasal bazlı üretim yapan işletmeler.
4. Ulaşım
Kazanacak: Elektrikli araç üreticileri, toplu taşıma altyapı yatırımları.
Kaybedecek: Fosil yakıt temelli otomotiv sektörü ve taşıma firmaları.
İleriye Dönük Öneriler
Zorunlu Karbon Emisyon Hedefleri belirlenmeli.
Ulusal Emisyon Ticaret Sistemi için takvim netleşmeli.
Şeffaflık Mekanizmaları kurulmalı: Emisyon izleme ve raporlama standartları geliştirilmeli.
Yeşil Dönüşüm Fonu oluşturularak KOBİ'lere teşvik verilmeli.
Eğitim ve Mesleki Dönüşüm Programları ile iş gücü kaymaları önlenmeli.
Uyum Başladı, Tamamlanması Şart
Türkiye, iklim krizine karşı yasal çerçeveyi oluşturarak büyük bir adım attı. Ancak AB ile tam entegrasyon için daha detaylı, zorlayıcı ve bağlayıcı önlemler alınması gerekiyor. Aksi takdirde, hem çevresel hedefler hem de Avrupa ile ticarette rekabet gücü zarar görebilir.