Türkiye’de milyonlarca araç sahibini yakından ilgilendiren bir gelişme yaşandığını hatırlatan Tüketiciler Birliği Antalya Şube Başkanı Neşet Gündüz, vergi kaçakçılığını önlemek ve akaryakıt satışlarını şeffaf hale getirmek için devreye alınan bu sistemde, bireysel araç sahiplerini rahatlatacak bir karar alındığını ifade etti. 1 Temmuz 2025’ten itibaren piyasaya sürülecek bireysel araçlara Taşıt Tanıma Birimi (TTB) taktırma zorunluluğunun kaldırıldığını söyledi. Gündüz, Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) kapsamında tüketicilerin haklarını korumak adına yürütülen yoğun çalışmalar ve kamuoyunun desteğiyle, özel araç sahiplerinin sistem kapsamı dışında tutulduğunu açıkladı. Gündüz, sistemin sadece ticari araçlar için zorunlu olduğunu ve bireysel taşıt sahiplerinin UTTS’ye dahil olmasının isteğe bağlı olduğunu vurguladı.
‘Tamamen muaf tutuldu’
Başkan Gündüz, araç sahiplerinin sistemden muaf tutulduğunu dile getirerek, “UTTS kapsamında, ticari araçlara 2024 yılı sonuna kadar süre tanınırken, vatandaşlar yani özel araç sahipleri için bu süre 1 Temmuz 2025 tarihine kadar uzatılmıştı. Ancak gelen tepkiler doğrultusunda bireysel araç sahipleri sistemden tamamen muaf tutuldu. Amaç, kayıt dışı ekonominin önlenmesidir. Türkiye genelinde yaklaşık 8 milyon ticari ve 21 milyon özel araca uygulanması planlanan UTTS ile, akaryakıt satışlarının dijital olarak izlenebilir hale getirilmesi ve sektördeki kayıt dışı ekonomik faaliyetlerin önlenmesi hedefleniyordu. Sistem kapsamında her araca monte edilmesi öngörülen Taşıt Tanıma Birimi (TTB) ile araç plaka bilgisi ve kullanıcı bilgileri, akaryakıt alımı sırasında otomatik olarak pompa sistemine aktarılacaktı. Ancak bu uygulama, her araç için yaklaşık 2 bin TL kurulum maliyeti ve yıllık kullanım ücreti gibi ek maliyetler doğuracağı için tüketicilere büyük bir yük getirecekti” diye konuştu.
‘Tepkiler sonuç verdi’
Tüketiciler Birliği, Tüketici Konfederasyonu ve Türkiye Barolar Birliği gibi sivil toplum kuruluşlarının yoğun tepkileri ve hukuki girişimleri neticesinde, bireysel kullanıcıların sisteme dahil edilmediğini dile getiren Gündüz, “Özel araç sahipleri için UTTS kullanımı artık tamamen gönüllü olacak. Söz konusu sistemin bireysel araç sahipleri için zorunlu tutulmasının, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’na (KVKK) aykırı olduğu ve mülkiyet hakkının ihlali anlamına geleceği gerekçesiyle yapılan itirazlar, sistemin yeniden değerlendirilmesine yol açtı. UTTS, yalnızca vergi mükellefi olan gerçek ve tüzel kişilere zorunlu. Eğer bireysel araç sahibi kullandığı akaryakıtın faturasını vergi matrahından düşmüyorsa, Taşıt Tanıma Sistemi’ne dahil olmasına gerek kalmayacak” ifadelerini kullandı.
