Ağalık Şovu Bitti, Gerçek Bedel Dönemi Başladı
Türkiye Geleneksel Güreşler Federasyonu’nun (TGGF) 16 Nisan 2025 tarihli yağlı güreş talimatnamesinde yapılan kritik değişiklik, organizasyonların geleneksel taşıyıcısı olan “ağa” figürünü kökten değiştirdi. Artık güreş ağalığı sadece protokolde boy göstermek ya da sembolik bağışlarla prestij kazanmak anlamına gelmiyor. Yeni talimatnameye göre, açık artırma sonucu belirlenen ağalık bedeli, ağa tarafından eksiksiz ve resmi taahhütnameyle ödenmek zorunda. Yani “ihale 500 bin lira ile bitti ama 150 bin gönderildi” dönemi resmen kapandı. Bu yeni sistemle birlikte, ağalık makamı bir nevi sponsorluk pozisyonuna dönüşüyor; hem maddi hem de organizasyonel yükümlülükleri barındırıyor.
%50 Kuralı: Ağanın Parası Er Meydanına Gidecek
Yeni düzenlemenin en dikkat çeken yönlerinden biri ise “%50 harcama zorunluluğu.” Artık ağa olan kişi, ödemeyi sadece yapmış olmakla kalmayacak; bu tutarın en az yarısını doğrudan güreşin gerçekleşmesi için kullanacak. Pehlivanların ödülleri ve yollukları, hakem ücretleri, cazgır giderleri, meydan düzenlemeleri ve zeytinyağı gibi masraflar bu kalemlere dahil. Federasyon bu harcamaların belgelendirilmesini isteyebilecek, gerekirse organizasyon komitesinden ayrıntılı döküman talep edebilecek. Böylece ağalık artık sadece adanmışlık değil, aynı zamanda şeffaf bir mali sorumluluk anlamına geliyor.
‘Sadece Şov’ Ağalıklara Sınırlı İzin
Yeni dönemde ağalık sadece yükümlülükten ibaret değil; dilerseniz tamamen sembolik bir şekilde de bu unvan alınabilecek. Ancak bunun da bazı kuralları var. Eğer bir organizasyon ağalığı sadece geleneksel bir ritüel olarak gerçekleştirmek istiyor ve gerçekten para alınmayacaksa, bunu kamuoyuna açıkça ilan etmek zorunda. Talimatname bu durumu net şekilde açıklıyor: Eğer bedelsiz bir ağalık söz konusuysa, bu açıkça belirtilmeli ve ilgili tören sadece sembolik düzeyde kalmalı. Ancak bu durumda dahi, “yine de ağa katkı yaparsa” yapılan harcamanın %50’si yine sahaya gitmek zorunda.
Sahada Gövde Gösterisi Değil, Belgeli Katkı Var
Geçmişte yağlı güreş organizasyonlarında zaman zaman yaşanan “rakamsal tutarsızlıklar”, yani teklif edilen bedelin tam ödenmemesi ya da kulislerde konuşulan şaibeli bağışlar artık tarihe karışıyor. Yeni sistemle birlikte hem teklif edilen meblağ netleşecek, hem de bu paranın gerçekten ödendiği, organizasyonun kasasına girdiği ve nereye harcandığı şeffaf biçimde belgelenebilecek. Federasyonun denetim hakkı sayesinde, artık güreşin prestiji parayla kirletilemeyecek; gerçekten katkı sunanlar öne çıkacak.
Yalancı Ağalık Bitiyor, ‘Taht’ Gerçek Destekçiye
Eskiden bazı kişiler, yüksek sesle verdiği tekliflerle ağalık tahtını kazanıyor; sonrasında ise çeşitli sebeplerle ödeme yapmaktan kaçınabiliyordu. Bu da hem organizatörleri hem pehlivanları mağdur ediyordu. Yeni sistemde ise ağalık sadece “en yüksek rakamı söyleyen” değil, bunu taahhütnameyle bağlayan ve yükümlülüklerini harfi harfine yerine getiren kişilere ait olacak. Talimatname açık: İhale sonucu ilan edilen meblağ ile gerçek ödeme tutarı arasında fark bulunamaz. Aksi durumda, organizasyon iptal edilebilir veya o kişiye yeniden görev verilmez.
Federasyon Denetim Hakkını Saklı Tutuyor
Ağa olan kişinin yükümlülükleri sadece ödeme yapmakla bitmiyor. Harcamaların denetlenmesi de artık federasyon yetkisinde. Talimatnameye göre federasyon, organizasyonu yapan belediye ya da kurumdan harcamaların dökümünü talep edebilir, gerekli gördüğünde denetime gidebilir. Bu denetim sonucu usulsüzlük saptanırsa, aynı kurumun bir sonraki yıl güreş düzenlemesine izin verilmeyebilir. Bu düzenleme hem organizasyon kalitesini artırıyor hem de kamu parasının nereye harcandığını şeffaflaştırıyor.
Ağalıkta Yeni Dönem: Gösteri Değil, Sorumluluk
Bütün bu düzenlemelerle birlikte yağlı güreşlerde ağalık kavramı yeni bir anlam kazandı. Artık ağa olmak, sadece protokolde ön sırada oturmak, güreşten sonra “er meydanı bizden sorulur” demek değil. Bu yeni dönemde ağalık, emek isteyen, sorumluluk gerektiren ve hesap verilebilir bir görev haline geldi. Yani yağlı güreşte ağa olmak isteyen herkes, artık hem cebini hem vicdanını aynı anda tartmak zorunda. Çünkü yeni düzen, sadece gösterişli ihaleleri değil; sahaya gerçek katkıyı ödüllendiriyor.
