Psikiyatri alanında yapılan çalışmalar, dinlenmekle geçmeyen kronik yorgunluk hissinin, iş hayatının getirdiği stres kaynaklı 'Tükenmişlik Sendromu' (Burnout) olabileceği konusunda uyarıyor. Dünya Sağlık Örgütü tarafından mesleki bir fenomen olarak tanımlanan sendrom, profesyonel yardım gerektiriyor Çağımızın en yaygın psikolojik sorunlarından biri olan Tükenmişlik Sendromu, çoğu zaman yoğun tempoya bağlanıp geçiştirilen basit bir yorgunluk olarak görülmektedir. Ancak psikiyatri alanında çalışanlar, bu durumun normal yorgunluktan farklı olduğunu ve tedavi edilmediği takdirde bireyin iş ve özel hayatını tamamen felç edebileceğini belirtmektedir.
Kronik bir stres tepkisi
Tükenmişlik Sendromu, bireyin uzun süreli ve çözülmeyen iş stresi sonucunda yaşadığı duygusal, zihinsel ve fiziksel tükenme halidir. Normal yorgunluk, hafta sonu veya iyi bir uyku ile geçerken, tükenmişlik sendromunda hissedilen yorgunluk kroniktir ve dinlenmeyle düzelmez. Tükenmişliğin temelinin genellikle kişinin işini kontrol edememe, adaletsizlik algısı veya değer görmeme gibi çalışma ortamı dinamiklerine dayandığı görülmektedir.
Belirtiler ve risk altındakiler
Tükenmişlik, Uluslararası Hastalık Sınıflandırması’na (ICD-11) göre üç ana boyutla kendini göstermektedir bunlar, sürekli fiziksel ve zihinsel bitkinlik hissi. Yapılan işe karşı olumsuz, alaycı veya umursamaz bir tavır geliştirme, duygusal olarak kopma. İşini eskisi kadar iyi yapamama, verimliliğin ve başarı hissinin azalması. Bu sendrom en çok, insanlarla yoğun temas gerektiren ve yüksek empati beklenen mesleklerde görülmektedir. Özellikle sağlık çalışanları, öğretmenler, müşteri hizmetleri ve sosyal hizmetler alanında çalışanlar yüksek risk altındadır.
Yardım almaktan çekinmeyin
Bu alandaki çalışmalar, tükenmişlik belirtileri gösteren kişilerin durumu geçici bir stres veya kişisel bir zayıflık olarak görmemesi gerektiğini ortaya koymaktadır. Eğer belirtiler uzun süredir devam ediyorsa ve hayat kalitesini düşürüyorsa, iş ve özel hayat arasındaki sınırları kesinlikle netleştirin. Bir psikolog veya psikiyatrist ile görüşmek, bu durumu aşmanın en sağlıklı yoludur. Tükenmişlik bir tanıdır ve karakter meselesi değildir; tedavi edilebilir. Uyumadan önce telefondan uzak durmak, düzenli fiziksel aktivite eklemek ve beslenmeye dikkat etmek gibi adımlar, iyileşme sürecini destekleyecektir. Unutmayın, vücudunuzun verdiği alarm sinyali önemlidir. Yorgunluk sandığınız bu durumun altında yatan profesyonel tükenmişliğin önüne geçmek, daha sağlıklı ve verimli bir hayatın anahtarıdır.
