Hakemler İçin Zorunlu Veda
Türkiye Geleneksel Güreşler Federasyonu’nun yayımladığı yeni hakem talimatnamesi, sahadaki oyunun akışını belirleyen hakemleri doğrudan etkileyecek önemli bir değişikliği beraberinde getirdi. Artık cetvel, meydan ve kule hakemleri, 60 yaşını doldurdukları yıl itibarıyla otomatik olarak görevden ayrılacaklar. Talimatın ilgili maddesine göre bu yaş sınırı kesin olup, herhangi bir istisnaya da yer verilmiyor. Bu karar, yıllardır yağlı güreşin çeşitli kademelerinde hizmet veren, büyük organizasyonlarda onlarca müsabaka yönetmiş, deneyimli ve saygın birçok hakemin sahalara zorunlu veda etmesi anlamına geliyor. Özellikle Kırkpınar, Elmalı, Kurtdereli gibi prestijli güreşlerde alışık olduğumuz isimlerin artık görev alamayacak olması, güreş camiasında sessiz ama etkili bir değişimin başlangıcı olarak yorumlanıyor.
Gözlemciliğin Son Durağı: 70 Yaş
Hakemlik görevinden ayrılan birçok ismin devam ettiği “gözlemcilik” görevi de yaş sınırından nasibini alıyor. Yeni talimatla birlikte artık gözlemciler için azami yaş sınırı 70 olarak belirlendi. Bu yaş sınırına ulaşan gözlemcilerin görev süreleri yıl sonunda otomatik olarak sona erecek. Gözlemciler Kurulu üyeleri arasında yer alan ve geçmişte kule hakemliği yapmış tecrübeli isimlerin çoğu, bu değişiklikle sistem dışına çıkacak. Talimat bu süreci oldukça sade ve net biçimde tarif ediyor; görev bitimi için herhangi bir süre tanınmıyor, karar yürürlüğe girer girmez geçerli oluyor. Bu durum gözlemci pozisyonunun da gençleştirilmesini ve hakem değerlendirmelerinin daha dinamik, hızlı ve çağın ihtiyaçlarına uygun biçimde yapılmasını hedefliyor. Ancak bu radikal değişiklik, bazı çevreler tarafından “tecrübenin birikmeden silinmesi” olarak eleştiriliyor.
Sistemde Dinamik Dönüşüm
Yaş sınırları, sadece bireysel kariyerleri değil, hakemlik sisteminin tüm yapısını etkileyecek bir dönüşüm yaratıyor. Hakemliğe başlamak isteyen biri, adaylık döneminden kule hakemliğine kadar en az 16 yıllık bir süreçten geçmek zorunda. Bu da hakemlik kariyerine erken yaşta başlamayı neredeyse zorunlu hale getiriyor. Yeni düzenlemenin bu yönü, özellikle üniversite sonrası hakemliğe adım atan bireylerin 60 yaşına ulaşmadan sadece belirli bir kademeye kadar yükselebileceklerini gösteriyor. Bu sistem gençlere daha çok fırsat sunarken, bir yandan da erken planlama, disiplinli ilerleme ve uzun vadeli bağlılık gerektiriyor. Ayrıca yıl içerisindeki performans puanları, yazılı ve görsel sınavlarla ölçülen yetkinlikler de bu yaş sınırıyla birleştiğinde sistemin tamamen “rekabetçi ama genç” bir yapıya dönüştürüldüğü açıkça görülüyor.
Federasyonun Gerekçesi: Tempo ve Refleks
Federasyon yetkilileri tarafından yapılan açıklamalarda, yaş sınırlarının getirilmesindeki temel gerekçelerden biri olarak “fiziksel yeterlilik” ve “hızlı refleks ihtiyacı” gösteriliyor. Özellikle genç pehlivanların yer aldığı, hızın ve çevikliğin öne çıktığı yeni güreş düzeninde hakemlerin aynı tempoyu yakalayamaması önemli bir sorun olarak görülüyor. Sahadaki kararların anlık verilmesi gerektiği, pehlivanların pozisyonlarının dikkatle takip edilmesi ve faullerin anında tespit edilmesi gerektiği vurgulanıyor. Bu nedenle artık 60 yaş üzerindeki hakemlerin sahada kalmasının, oyunun hızına yetişememe ve hata risklerini artıracağı düşünülüyor. Yetkililer, alınan bu kararla hem gençlere alan açıldığını hem de müsabakaların adil, tarafsız ve hızlı bir şekilde yönetilmesinin hedeflendiğini ifade ediyor.
Saygı mı Sessizce Terk mi?
Ancak bu yaş sınırı uygulamasına getirilen eleştiriler de yok değil. Birçok hakem, yıllarını verdiği bu spordan bir anda sistem dışına itilmenin duygusal ve psikolojik yükünden söz ediyor. Bazı camia üyeleri, bu uygulamanın daha saygılı ve geçişli bir şekilde yapılması gerektiğini, özellikle kıdemli isimlere danışmanlık veya eğitimci rolü verilerek sistemde tutulabileceklerini savunuyor. Özellikle Kırkpınar gibi organizasyonlarda yıllarca görev yapan, sadece hakem değil aynı zamanda güreş kültürünün taşıyıcısı olan bu isimlerin sistemden bir kalemle silinmesinin ‘duyarsızlık’ olarak nitelendirilebileceği yorumları da yapılmakta. Tüm bu görüşler bir yana, federasyon aldığı bu kararla sadece fiziksel değil, zihinsel bir dönüşüm mesajı da vermiş oldu.
Yeni Nesil İçin Fırsat Kapısı
Her ne kadar bazı kıdemli hakemler için bu karar veda anlamı taşısa da, sistemin gençleşmesi ve hakemlik alanında yeni yüzlerin yükselmesi açısından önemli bir fırsat doğuruyor. Yeni düzenleme sayesinde üniversite öğrencileri, genç antrenör adayları veya eski güreşçiler, erken yaşta hakemliğe yönelerek uzun vadeli bir kariyer planlaması yapabilecek. Ayrıca koordinatör hakemlik gibi yeni görev tanımlarıyla, sistem dışına çıkan deneyimli isimlerin organizasyonlara katkı sunmaları da mümkün olacak. Bu şekilde geçmişin birikimi ve bugünün enerjisi, sahada bir araya getirilecek. Yağlı güreşin çağdaşlaşma sürecinde bu yeni adımların ne gibi sonuçlar doğuracağı ise zamanla daha net biçimde ortaya çıkacak.
