Türkiye’de genç işsizliği her geçen yıl daha da derinleşirken, 2025 verileri bu krizin artık sistematik hale geldiğini ortaya koydu. TÜİK’in Mayıs 2025 ve Temmuz 2025 dönemine ait yayımladığı istatistikler ile OECD verileri, gençlerin eğitimde tutunamadığını, istihdama katılamadığını ve büyük oranda sistem dışına itildiğini gözler önüne serdi. Mayıs 2025’te açıklanan TÜİK verilerine göre işsizlik, dar tanımlı olarak yüzde 8,4 seviyesindeyken, iş bulma ümidi olmayanlar ve eksik istihdam edilenlerin dahil edildiği geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 31 olarak hesaplandı. Bu oranlar, milyonlarca insanın ‘işsiz’ kategorisinde bile görünmediğini, ekonomik olarak sistem dışına itildiğini ortaya koyuyor.
En çok gençler mağdur
Eğitim-İş Antalya 2 No’lu Şube Başkanı Önder Güneş, işsizliğin en derin şekilde gençleri etkilediğini vurgulayarak, “ Her ile üniversite açmakla övünenler, bugün o üniversitelerden mezun olan gençleri işsizliğe mahkûm etti. Eğitim plansız, istihdam politikası yok. Üniversite mezunları artık çareyi ya asgari ücretle vasıfsız işlerde çalışmakta ya da yurt dışı hayalleri kurmakta buluyor. TÜİK’in Temmuz 2025’te yayımladığı “İşgücü Piyasasında Gençler” raporuna göre Türkiye’de 15-34 yaş aralığında 24 milyon 291 bin genç bulunuyor. Bu gençlerin sadece 12 milyon 744 bini (yüzde 52,5) istihdam ediliyor. Zorunlu eğitimde olmasına rağmen çalışan 869 bin çocuk işçi sayıldığında, gerçek istihdam edilen genç sayısı 11 milyon 875 bine düşüyor. Bu tablo, gençlerin yarısından fazlasının işsiz olduğunu net şekilde ortaya koyuyor” diye konuştu.
Gençler vasıfsız işlere itiliyor
Gençlerin vasıfsız işlere itildiğini aktaran Güneş şöyle devam etti: “TÜİK raporuna göre iş tecrübesi olan gençlerin istihdam oranı yüzde 68,6 iken, deneyimsiz olanların oranı yüzde 55,8. Bu veriler, özellikle yükseköğretimini yeni tamamlayan gençlerin iş bulmakta zorlandığını, eğitimli olmanın artık bir avantaj olmaktan çıktığını gösteriyor. Raporda yer alan bir diğer çarpıcı veri ise eğitimini tamamlayamayan gençlerin oranı. Gençlerin yüzde 17,7’si ekonomik nedenlerle eğitimini yarıda bırakmak zorunda kalıyor. Eğitimin beklentileri karşılamaması da gençlerin üniversiteye devam etmesini engelleyen bir başka büyük etken. TÜİK, mesleki ve teknik lise mezunlarının üçte birinin becerilerine uygun olmayan işlerde çalıştığını, bu gençlerin çoğunlukla kayıt dışı, esnek ve güvencesiz sektörlerde istihdam edildiğini açıkladı. Yükseköğretim mezunlarının yüzde 20,8’i de vasıfsız işlerde çalışıyor. Bu durum, nitelikli eğitimin artık iş güvencesi sağlayamadığını kanıtlıyor.”
6,6 milyon genç sistem dışı
“OECD verilerine göre, Türkiye’de ne eğitimde ne istihdamda bulunan ‘ev genci’ sayısı 6 milyon 614 bin. Bu sayı, Türkiye’yi OECD ülkeleri arasında bu alanda zirveye taşıyor. Gençler ‘iş beğenmiyorlar’ söylemleriyle sistem dışına itiliyor. İktidar gençleri sorumlu göstererek başarısızlığını gizlemeye çalışıyor. Gençlerin geleceğini karartmaya kimsenin hakkı yok. Eğitimde planlama, istihdamda liyakat ve sosyal adalet sağlanmadıkça bu karanlık tablo değişmeyecek. Gençler ne tembel ne de umursamaz; aksine ülkesine katkı sunmak isteyen ama yol bulamayan bir kuşaktır. Eğitim-İş olarak bu mücadelede gençliğin yanında olmaya devam edeceğiz.”
