Antalya Ticaret Borsası (ATB) Meclis Üyesi Ata Sönmez, şap hastalığı nedeniyle hayvan varlığında yaşanan devasa kayıpların, önümüzdeki dönemde kırmızı et fiyatlarını durdurulamaz bir noktaya taşıyacağını vurguladı. “Şap salgını üretimi vurdu. Yüzde 30 kayıp tahmin ediliyor” diyen Sönmez, şap hastalığının sadece bugünü değil, Türkiye’nin önümüzdeki birkaç yılını ipotek altına aldığını belirtti. Sönmez’in paylaştığı verilere göre; besi hayvanlarında yüzde 30, süt sığırlarında ise yüzde 20 oranında bir varlık kaybı öngörülüyor.
‘Arz-talep dengesini bozdu’
Salgın korkusuyla hayvanların henüz gelişimini tamamlamadan (yaz aylarında) erken kesime gönderilmesi, piyasada ciddi bir ‘dana sıkıntısı’ başlattı. Sönmez, bu durumun arz-talep dengesini tamamen bozduğunu ifade etti. Piyasadaki fiyat hareketliliğine dikkat çeken Sönmez, düşüş bekleyenleri uyararak, “Geçen hafta 485 TL olan karkas fiyatı, bu hafta itibarıyla 530 TL bandına yükseldi. Üretimdeki açık o kadar büyük ki, 2026 yılında karkas et fiyatının 600 TL’yi aşması artık kaçınılmaz bir gerçek. İthalatla günü kurtarmaya çalışıyoruz ama bu durum bizi ‘şeker bağımlısı’ gibi dışa bağımlı hale getirdi” dedi.
‘Kasabın günahı ne?’
Vatandaşın alım gücünün tükenme noktasına geldiğini belirten Sönmez, çözümün yanlış yerlerde arandığını söyledi. Devletin ithal eti sadece büyük zincir marketlere vermesinin haksız rekabet yarattığını dile getirerek, “Kasabın günahı ne? Ucuz eti büyük firmalara verip yerli üreticiyi ve kasap esnafını sistemin dışına itiyorsunuz. Kasap da üretici de bu paraları kazanmıyor. Girdi maliyetleri (mazot, yem) altında ezilen üretici, para kazanamadığı için üretimden çekiliyor. Vatandaş artık kasaba uğrayamıyor. 250 gram etle yemeğin tadını getirmeye çalışıyor. Bu sürdürülebilir bir tablo değil” ifadelerini kullandı. Hayvancılığın kurtuluş reçetesini bir kez daha hatırlatan Ata Sönmez, “15 senedir dilimde tüy bitti; 1 kilo süt satan üretici 2 kilo yem alamadığı sürece bu hayvancılık bitmeye mahkumdur. Ya süt para edecek ya et. Aksi takdirde üreticiyi üretimde tutamazsınız” diyerek yetkilileri acil önlem almaya çağırdı.
