Hayatın akışı içerisinde insanoğlu isteyerek ya da istemeyerek suç işleyebilir. Genel hukuk kuralları çerçevesinde suçun bilerek işlenmesi halinde farklı ceza, bilmeyerek işlenmesi halinde farklı, cezalar uygulanmakta. Belirtmek gerekir ki; temel hukuk doktrini olan Masumiyet karinesi gereğince; suç kesinleşmediği sürece kimsenin hükümlü sıfatıyla değerlendirilemeyeceği esastır.
Peki İş Hukukunda, çalışanların suç işlemesi, tutuklanması, hüküm giymesi halinde ne yapılabilir ?
İŞÇİNİN SUÇ İŞLEMESİ HALİNDE YAPILACAKLAR
İş Hukukuna göre; suçun işyerinde İŞVERENE karşı işlenmiş olması ve suçun işyeri dışında işleriyle alakalı olmaksızın işlenmiş olması olarak ikiye ayırmak mümkün.
İşçinin gözaltında olması ve tutuklanması halinde 4857 sayılı İş Kanunu'nun “25'inci maddesinin II ve IV- nolu bentlerine” göre işlem yapılmakta.
İşveren, işçisini haklı nedenle işten çıkartabilmesi için, haklı bir sebebe dayandırmalı.
Haklı bir sebep olmadan işçisini çıkartması halinde işçinin yasal haklarını ödemekle yükümlü, eğer ödemez ise yargı yolu açık…
SUÇUN NEREDE VE KİME KARŞI İŞLENDİĞİ ÖNEMLİ
Suç İşyerinde ve İşçinin İşi İle İlgili İse: Kanuna göre; bu durumlarda işçinin işverene karşı ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranması gerçekleşmekte. Bu nedenle İşçinin, işyerinde 7 günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemsi halinde, işe gelmemesi nedeniyle, işveren haklı nedenle iş sözleşmesini tek taraflı fesih ediyor, Kıdem tazminatı ve İhbar tazminatı ödenmiyor.
Suç İşyeri Dışında ve İşçinin İşi İle İlgili Değilse: İşçinin işyeri dışında ve işiyle alakalı olmaksızın bir suça karışması, çalışmış olduğu işverenine karşı sorumluluğu kapsamında değildir. Kanunun 17 maddesinde belirtilen süreler aşıldığı halde İŞVERENİN haklı nedenle derhal fesih hakkı doğmakta. 17.maddedeki süre işçinin çalışma süresine göre 2 ile 8 hafta arasında değişiyor. Öyleyse, suç işyeri ile alakalı değilse, kanunun 17.maddesi gereği ihbar öneli sürelerine göre işlem yapmak gerekmekte. Yani işçinin ihbar öneli süresince devamsızlık yapma hakkı var. Bu süre sonunda iş akdi, işveren tarafından haklı nedenle tek taraflı fesih edebiliyor.
O zaman, İşçi gözaltı veya tutukluluk nedeni ile ihbar öneli süresini doldurursa İhbar Tazminatı ödenmeyecek, ancak Kıdem Tazminatı hak ediyor. Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin vermiş olduğu E:2006/27023, K:2007/13749 sayılı kararda bu yönde.
SUÇ’UN DEVLETE KARŞI OLMASI HALİNDE NE OLACAK ?
İş Kanununa göre işçinin sorumluluğu, kusuru ve yükümlülüğü çalışmış olduğu işyerine dolayısıyla İşvereninedir. İş Kanununda Devlete karşı işlenen suç tanımı ve müeyyidesi yer almamaktadır.
Devlete karşı işlenen suçlara yönelik ayrı bir düzenleme olmadığı için yine İş Kanunun 25/IV. maddesine göre İşveren işçi ile arasındaki iş sözleşmesini tek taraflı fesih edebiliyor.
İşçinin işyerinde işiyle alakalı olmasa bile Devlete karşı işlediği suçlar için işten çıkartılması halinde KIDEM tazminatının ödenmeyeceği yönünde YARGITAY kararları mevcuttur.
Yargıtay 9.Hukuk Dairesinin 16.12.2008 tarih ve E:2008/40694 K:2008/33770 sayılı kararı emsal niteliğindedir.
