Kent ve Medeniyet Derneği Mayıs ayı buluşmamızda Akdeniz Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Kemal Öğke’yi dinledik.
Öğke, Müslüman’ın ruh terbiyesini anlattı. Nasibi olanlar için ders notlarını paylaşmak istiyorum.
Adem, ayağa dikilmiş, kalkmış toprak manasındadır. Allah’ın verdiği ismi şerifin tecellisi bu. İnsan eşrefi mahlukattır. İnsanı üstün kılan ruhu maneviyatıdır. Hicr Suresi 28-29, Sad Suresi 72, Secde Suresi 9. Ayetlerini okuyalım, tefekkür edelim.
Ruh: Esinti, rüzgar anlamları var. Kuran-u Azimüşşanda 20 yerde geçer. Nefis ise 200 yerde geçer. Nefis kavramına dair Kuranda, hadislerde pek çok açıklamalarda bulunur. Örneğin: Gerçek Pehlivan rakibini yenen değildir. Kızgınlık anında nefsini yenebilendir.
Nefis: Canlıya nefes aldırıp verdiren şey. Soluktur, Rüzgar gibi.. Bir varlığa can verendir. Nefisin kötü özelliklerinin anlatıldığı ayetler çoktur. Şu bir hakikattir ki, öfke kontrolü eğitimi almak her Müslüman’a gereklidir.
Gelelim Nefisin 7 merbesine..
1- NEFSİ EMMARE: Nefsi emare kalbi ve aklı aldatır.
Nefisten kalbe geçen ilk hastalık şehvettir. Kin, haset, tutku, hırs, cimrilik gibi..
2- NEFSİ LEVVAME: (Kötülük yaptığında bundan pişman olup af dileyen nefistir)
Kendini kınayan, kötüleyen, azarlayan nefstir .
3- NEFS-İ MÜLHİME ( Allah'tan ilham alan nefistir)
Allahu Tealâ nefsin isyan ve itaatini vasıtasız ilham ettiği için bu makamda nefsin adı mülhime olmuştur. Nitekim Kur'an'da : “Sonra da o nefse isyan ve itaati ilham edene yemin ederim” (Şems, 8) buyrulmuştur.
4- NEFS-İ MUTMAİNNE (Tatmin olmuş nefistir)
Cenab -ı Mevlâ'nın “Ey tatmin olmuş Nefs” (Fecr , 27) hitabıyla ıstıraptan kurtulup huzura eren nefstir . Her türlü şek ve şüpheden temizlenip rahatlamış, ayne'l - yakîne ve kâmil imana ulaşmıştır.
5- NEFS-İ RADİYYE ( Allah'tan razı olmuş nefistir)
İster bela, ister sefa, Allah'ın bütün fiillerinden razı olan, O'ndan başka her şeyi gözünden silip atan ve sadece Rabbi'nin rızasına nazarını diken nefstir . Bu nefse: “Razı olmuş ve razı olunmuş olarak Rabbine dön” ( Fecr , 28) kelâmıyla hitab edilmiştir.
6- NEFS-İ MARDİYYE (Allah'ın razı olduğu nefistir)
Ariflerin makamıdır.
“Onun işiten kulağı olurum, gören gözü olurum, konuşan lisanı olurum, yürüyen ayağı olurum. Benimle işitir, benimle görür, benimle konuşur, benimle tutar ve benimle yürür.”[7]
7- NEFS-İ KAMİLE (Seçkin, saf, tertemiz nefstir)
Allah'ın en seçkin dostları olan Gavs ve Kutupların makamıdır. Seyirleri Allah'ladır (Seyr-i billâh).
Bizleri Öğke’yle buluşturan Kent ve Medeniyet Derneğine, ilminin zekatını veren Kemal Öğke’ye, sizlere bu yazdıklarımızın ulaşmasına vesile olan Manşet ailesine şu mübarek Miraç Kandilinde ebedi kurtuluş dilerim.
Mübarek Miraç Kandilinizi kutlar, ömrünüze bereket, bedeninize sağlık, sıhhat, afiyet, hanenize huzur ve muhabbet, her halinize esenlik ve selamet velhasılı iki cihan kurtuluşu umarım.
Hayırlı kandiller
