Ağzımızın tadı iyice bozuldu. Suriye uçağımızı düşürünce millet olarak ayağa kalktık. Şimdi herkes aynı şeyi soruyor: Suriye’yi ne yapmalı? Kırk satır mı kırk katır mı? Tepesine mi çökmeli, diplomasiyi mi kullanmalı? Nato’yu mu devreye sokmalı, ambargo mu koydurmalı? Suriye’ye nasıl bir ceza vermeli?
Kimileri hükümeti suçluyor. Komşularımızla sıfır sorun politikasına ne oldu diyorlar. Bilmiyorlar mı ki bu ortadoğuda hangi konuda değişmezlik var da dış politikada olsun. Ne demiş İngiliz “ İngiltere’nin ebedi dostları ve düşmanları değil, değişmez çıkarları vardır”. Bu gün dost olduklarıyla yarın düşman olabiliyorlar. Bundan doğal ne var.
Ortadoğu istikrarsızlık abidesi bir bölge. Bir kere başta Filistin-İsrail sorunu bölgeyi istikrarsızlaştırıyor. Etrafındaki ülkeler İsrail’e düşmanlık besliyor. İsrail de Filistin’de yapmadığını bırakmıyor.
Diğer yandan Ortadoğu dünyanın en büyük silah deposu. Petrol alan ülkeler silah satarak verdikleri parayı fazlasıyla geri alıyorlar. Hani olmaz ama oldu diyelim tüm Ortadoğu bir devlet altında birleşse ordusu dünyanın en güçlü ordusu olur. Beş Ortadoğu’ya yetecek silah var bölgede. Tabi bunları sık sık kullanmak gerekir ki yenisi alınsın.
Ortadoğu’nun sınırları da yapay. Avrupa, kendi çıkarları doğrultusunda şekillendirmiş ülkeleri. Tek mantık petrolü paylaşmak ve istikrarsızlığı sürdürmek. Başka bir mantık yok o sınırlarda. Yine Ortadoğu gelir adaletsizliğinin inanılmaz boyutlara vardığı bir coğrafya. Kimi ülkeler çok zengin kimileri de çok fakir.
Diktatörlükler, krallıklar, emirlikler, yarım yamalak demokrasiler, radikal İslami hareketler, liberal düşünceler kısacası ne ararsanız var Ortadoğu’da. Bir yanda israfın son hadlerine varan yaşamlar, diğer yanda yoksulluk içinde sürünen kitleler.
Şimdi bu ortamda bir istikrar sürdürmek mümkün mü? Akıntıya karşı kürek çekmek gibi olur bu. Türkiye, Ortadoğu’da seyirci değildir, olamaz. Hem tarihsel bağlarıyla hem inanç özellikleriyle hem de büyük bir devlet olmasıyla olaylara seyirci kalamaz.
Konunun bir başka boyutu da şu: Birileri düğmeye bastı Ortadoğu’da. Sınırlar değişecek, rejimler yenilenecek. Bir furya başladı Tunus’ta, tüm Ortadoğu’yu sardı. Sanki bir bombanın fitili ateşlenmiş gibi. Ama Suriye biraz daha dikkat ister. Karadüzen gitmez. Zira Suriye, hem İsrail’e yakın hem de Irak’a. Orasını öyle bir şekillendirmek gerekir ki ileride her iki bölge de rahat etsin.
Şimdi top Türkiye’nin eline bırakılmış durumda. Hükümet soğukkanlılığını korumakla iyi başladı. Bundan sonra hesaplar kitaplar iyi yapılmalı. İleride çıkarımıza uygun olacak işlerin peşinden gitmeli. Artık Türkiye, başkalarının piyonu olmanın çok ötesinde büyük bir ülkedir.
Tek yapılması gereken değişmez çıkarlarımıza uygun hareket etmek o kadar. Asıl istikrar menfaatimizi sürdürebilmekte.