Bu hafta, uzun süre önce yazmayı planlamama rağmen yoğun gündemden dolayı ertelemek zorunda kaldığım güncel e-ticaret verilerini paylaşmak istiyorum. Bazı okuyuculara rakamlar sıkıcı gelebilse de zaman zaman güncel verileri paylaşarak pazarın büyüklüğünü merak eden okurlarımızın sahip olduğu bilgileri tazelemekte fayda olduğunu düşünüyorum.
Öncelikle belirtmek gerekirse, e-ticaret konusunda resmi olarak ulaşılabilen en düzenli veri kaynağı Bankalararası Kart Merkezi (BKM) tarafından yılda dört dönem halinde yayınlanan ‘İnternet’ten kredi kartı ile yapılan ödeme işlemleri’ne ait istatistikler. Bu veriler daha çok dönemler halinde kredi kartı ile yapılan online ödemelerin miktarı ve tutarı üzerine odaklansa da büyüme hızını takip edebilme açısından önem arz ediyor. BKM web sitesinde henüz 2016 yılına ait sadece ilk sekiz aya ait veriler paylaşıldığı için 2015 verileri üzerinde durmak istiyorum.
BKM verileri gösteriyor ki, 2015 yılında kredi kartları ile 261 milyon online ödeme işlemi gerçekleşmiş. Bu işlemlerin %13’ünün yurtdışına yönelik olduğunu da vurgulamakta fayda var. Tutar olarak incelendiğinde ise online ödemelerin 55 milyar TL’nin üzerinde olduğunu görüyoruz. 2016 yılının ilk sekiz aylık verilerinin 2014 yılı toplamının üzerinde olması ise yıl sonunda 2015 işlem hacmine göre sevindirici bir artış gözleneceğini işaret ediyor.
Bu noktada, Deloitte Türkiye’nin Türkiye Bilişim Sanayicileri Derneği (TÜBİSAD) için hazırladığı araştırma sonuçlarını da paylaşmakta yarar görüyorum. Ülkemizin e-ticaret pazarını analiz eden “Türkiye E-Ticaret 2015 Pazar Büyüklüğü” raporunda sunulan veriler resmi rakamlardan ziyade ziyaret sayıları, ortalama sepet büyüklükleri ve alışverişe dönüşüm oranları gibi girdilerin yanı sıra, sektör ve dernek temsilcileri ile yapılan görüşmeler de kullanılarak gerçekleştirilen analizlere dayanıyor.
Raporda, 2015 yılında önceki seneye göre %31’lik büyüme gösteren ve yaklaşık 25 milyar TL’ye ulaşan e-ticaret pazarında en büyük kategorinin8.9 milyar TL’lik işlem hacmi ile tatil ve seyahat olduğu, en yakın takipçinin ise 8.5 milyar TL ciroya sahip olan online perakendeciler olduğu ifade ediliyor. Çok kanallı perakendeciler olarak adlandırılan ve fiziksel mağazalara da sahip olan işletmelerin online işlem hacminin 4.8 milyar TL ile üçüncü sırada yer alması tüketicilerin fiyat odaklı satın alma davranışında bulunduklarını ispatlar nitelikte.
Üzücü bulduğum tek rakam ise yasal bahis sitelerinin 2.5 milyar TL’lik bir pazara sahip olması. Görünüşe göre sadece online alışveriş işlem hacmi değil, şans oyunlarından bir servet kazanmak isteyen kişilerin sayısı da önemli oranda artıyor. Bu durumun ekonomik ve sosyolojik açılardan bilimsel olarak değerlendirilmesinin ilgili disiplinlerde çalışan meslektaşlarım tarafından gerçekleştirileceğini ümit ediyorum.
Son olarak, gelişmiş ülkelerin aksine ülkemizde online alışverişlerin toplam perakende pazarındaki payının sadece %2 ile sınırlı kalıyor olması sektörün henüz istenilen düzeye ulaşamadığının da göstergesi durumunda. Bu noktada özellikle mobil enstrümanlar yararlanılarak sunulacak olan yaratıcı fikirlerin online pazarlara girişte önemli faydalar sağlayabileceğini de söylemek yanlış olmaz.
Sevgiyle Kalın!
