Yapay zekâ her yerde. Genellikle pek farkına varmadan da olsa yapay zekâ ile zaten pek çok alanda uzun yıllardır karşılaşıyorduk. Üzerinde oldukça uzun zamandır çalışılan bir teknoloji bu. Ancak geçtiğimiz son birkaç yıl içerisinde gösterdiği ciddi gelişim hızı, insanların ağzını açık bırakacak şeyleri kolaylıkla yapabilir hale gelmesi, günlük hayatı oldukça kolaylaştırabilir olması ve kullanımının kolaylığı ile beraber günümüzde popülerliği hiç olmadığı kadar artmış durumda. Bu bağlamda, yapay zekâ ile bağlantılı bazı terimlerin ne olduğu hakkında fikir sahibi olmak faydalı olacaktır diye düşünüyorum. Bu yazı serisinde, bu terimlerin üzerinden teknik detaylarda boğulmadan, olabildiğince sade bir dille geçiyor olacağız.
Large Language Model
Large Language Model (kısaca LLM) ya da dilimizdeki karşılığı ile Büyük Dil Modeli, GPT gibi büyük yapay zekâ modellerinin genel adıdır. Bu modeller milyonlarca kitap, internet yazısı, haber, forum mesajı ve benzeri ile yani metinlerden oluşan devasa bir veri yığını ile eğitilmiştir. Bu eğitim sayesinde sorulan soruları anlama, özet çıkarma, mantık yürütme, metin yazma ve benzeri gibi işlevleri yerine getirebilirler.
Dil Zekâsı
LLM’lerin metinlerden oluşan devasa veri yığınları kullanılarak eğitildiğinden bahsettik. Burada bahsettiğimiz eğitim kelime ezberlemekten öte bir şeydir. Kelimeler arasındaki ilişkiyi, başka bir deyişle dilin yapısını öğrenmektir. Bir insanın nasıl düşündüğüne benzer bir dil zekâsı geliştirirler. Günümüzde artık çoğu insan tarafından hem gündelik hem de profesyonel olarak kullanılan ChatGPT, Gemini ve benzeri gibi araçların hepsi aslında arka planda bir LLM kullanır.
Barış Baran ÇİÇEK
