Borsa İstanbul, 25 Mayıs 2023 tarihinden itibaren aralıksız yükseliyor. O tarihte 4428 olan BIST 100 endeksi, 8337’ye kadar yükseldi. Endeks bazında yükseliş, yaklaşık %89. Yani 3,5 ayda neredeyse iki katına çıktı. Bu demektir ki, enflasyonun üzerinde net kazanç sağladı. Finans dünyasında her yükselişin bir düşüşü olabilir. Bu nedenle merakla beklenen soru, İstanbul borsasındaki yükseliş ne zamana kadar devam edecek?Aslında hisse senetleri bir şirketin sermayesinden bir payı ve o şirket üzerindeki hissedarın mülkiyetini belgeler. Fakat böyle zamanlarda yatırımcılar, hisse senedinin sağladığı ortaklık hakları ile ilgilenmez ve hisse senetlerini zengin olmanın sihirli kağıtları olarak yorumlar. Öncelikle İstanbul borsasındaki yükselişin sebeplerini analiz edersek yükselişin devam edip, etmeyeceğine dair bir fikir ileri sürebilirim. Bunlar; 

  • Seçim belirsizliğinin ortadan kalkması, 

  • Piyasalar için güvenilir bakan ve merkez bankası yönetimi atamalarının yapılması, 

  • Rasyonel bir ekonomi politikası ve ayakları yere basan bir orta vadeli plan ortaya konması, 

  • Sürekli devam eden halka arzlar, 

  • Enflasyonun üstünde getiri vaat etmesi, 

  • Diğer yatırım araçlarına yönelik düzenlemelerin gelmesi (KKM’nin karşılıklarının artması gibi) 

Üst üste gelen iyi olaylar dizisi borsa için beklenmedik bir yükselişi de beraberinde getirmiş oldu. Yatırımcı sayısı 6 milyon üzerinde çıktı. Ve yatırımcıların sayısı ile borsadaki işlem hacminin 15 Ağustos ile 15 Eylül arasındaki tutarı 5,2 milyar TL’ seviyesinde.  

Fakat borsanın yükselişi sırasında yatırımcıların bir kısmının üzüleceği iki kavram var: düzeltme ve istikrarsızlık. Borsalar uzun vadeli yükseliş trendlerinde bile belirli veya belirsiz aralıklarla düşüşlerle karşılaşmakta, buna düzeltme denmektedir. Bu düzeltmeler küçük yatırımcıya etkiler. Çünkü sermayelerinin küçük olması nedeniyle küçük yatırımcıların en önemli vasfı, ürkeklikleridir. Finansal piyasalarda ürkeklik panik satışlara sebep olabileceği için küçük yatırımcıların mağduriyetine sebep olur. İstikrarsızlık veya dalgalanmalar ise borsaların temel özellikleridir. Küçük yatırımcıların dalgalanmalarda ters pozisyon almaları durumunda yükselen piyasalarda bile zarar etmelerine neden olmaktadır.  

Türkiye’de borsa ve ekonomik istikrar için şu anda en çok beklenen yabancı sermaye yatırımlarının ülkeye girişinin başlamasıdır. Borsadaki yükselişin Ekim ayından sonra da devam etmesi için yabancı girişinin başlamasına ümit edilmektedir. Yükseliş ümidinin diğer kaynağı ise, dövize bağlı mevduatın özelikle de Kur Korumalı Mevduatın bir kısmının borsaya girmesidir. Bu sıralarda halka arzlarla finansman kaynağı sağlamayı başlayan firmalar, kredi sorunlarını bu şekilde çözüm üretmektedir. Ama unutulmaması gereken ise Türk yatırımcısının kısa vadede kar beklentisi sabırsızlığa neden olabilir. İşte yabancı yatırımcının geleceğinden ümit kesilirse ve hiç istenmeyen KKM’den çözülen fonların yurtdışına çıkışı ihtimalinde borsanın aşağı doğru gevşemesi söz konusu olabilir.  

Klasik finans tavsiyesini yaparsak ya finansal okur yazarlığını artırarak yatırım yapınız, yada yatırım uzmanlarının önerdiği fonlar ve hisseler üzerinden yatırım beklentilerinizi gerçekleştiriniz. Özelikle dedikodu müessesi üzerinden büyük tüyolara dayalı yatırım anlayışın geçmiş tecrübelerimizde çok sayıda mağdur yarattığını unutmayalım. Borsa İstanbul’un yükselişin olgunlaşma döneminde olduğunu ve bunda sonra yabancı yatırımcı ve KKM’ye olan bağımlılığı nedeniyle daha rasyonel portföy ve hisse oluşturulması önemli olacaktır. Unutulmamalı ki, borsa ile oynanmaz!  

Konuyla ilgilenenlere Murat Sağman’ın Borsa ile oynamaz! kitabını tavsiye ederim.