Bu hafta sizlere işçi işveren arasında yaşanabilen sorunlara yönelik soru ve cevaplar hazırladım. Bundan sonraki haftalarda sizden gelen sorular olursa onlara da yer vereceğim.
1) Borçlarından dolayı bir işçinin maaşına ne kadar haciz konulabilir?
*Borçlarından dolayı işçinin maaşının dörtte birine kadar haciz konulabilir. Ancak, işçinin bakmak zorunda olduğu aile fertleri için hakim tarafından takdir olunacak miktar, bu paraya dahil değildir. Bu durum, nafaka borcu alacaklılarının haklarını ortadan kaldırmaz. Yani önce nafaka miktarı maaştan kesilir. Sonra kalan maaş üzerinden ¼ haciz uygulanır.
2) Bir işçinin borcundan dolayı eşinin maaşına haciz konulabilir mi ?
*Borçların şahsiliği prensibine göre, bir işçinin borcu için eşinin maaşına haciz konulamaz. Şayet kefilliği ya da icra kefilliği söz konusu ise bu durumda borçlunun eşinin maaşına da haciz uygulanır.
3) İşçinin borçlarından dolayı o sırada kendisine ödenecek olan ihbar ve kıdem tazminatına haciz konabilir mi ?
*İşçinin borçlarından dolayı işçinin çalıştığı işyerine İcra Müdürlüğünden ödeme emri gelmiş ve işverenden alacağı haklara haciz konmuş ise, bu sırada işçiye ödenecek ihbar ve kıdem tazminatına da haciz konabilir.
4) Kıdem tazminatına hak kazanmak için çalışılması gereken asgari süre ne kadardır ?
*Kıdem tazminatına hak kazanmak için İş Kanunu`nun 14. maddesine göre (bu madde “1475” sayılı İş Kanunu'na ait olup; bu madde dışında kalan tüm maddeler, ”4857” sayılı İş Kanunu'nun çıkmasıyla birlikte yürürlükten kaldırılmıştır) o işyerinde en az BİR YIL çalışılmış olması gerekmektedir.
5) Evlenme sebebiyle kadın işçi nasıl kıdem tazminatına hak kazanabilir ?
*Evlenen kadın işçinin, nikah tarihinden itibaren bir yıl içinde, evlenme sebebiyle işyerinden ayrılma talebi halinde, “evlenme sebebiyle” kıdem tazminatına hak kazanır. Bu talep tarihi bir yılı aşarsa artık evlenme sebebiyle iş akdinin feshi hakkı kaybolmuş olur.
6) Çalışırken boşandığı eşi ile tekrar evlenip işten ayrılan kadın işçinin kıdem tazminatı hakkı doğar mı ?
*Kadın işçinin evlenme nedeniyle kıdem tazminatından yararlanabilmesi için, evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde işten ayrılması gerektiğini yukarıda belirtmiştik. Ancak çalışmasını sürdürürken kocasından ayrılıp tekrar aynı kişi ile evlenen kadının bu hareketi objektif iyi niyet kuralları ile bağdaşmayacağından, kıdem tazminatı isteğinin reddi gerekir.
7) İşyerinin nakli halinde, yeni işyerine gitmek istemeyen işçinin kıdem tazminatı hakkı doğar mı ?
*Çalışma şartlarında esaslı değişiklik yapılması yeni iş kanununda düzenlenmiştir. Buna göre; işveren çalışma şartlarında yapmayı düşündüğü değişiklikleri işçiye yazılı olarak bildirmek zorundadır. İşçinin 6 gün içinde bu değişiklikleri kabul etmemesi durumunda; işveren, değişikliğin geçerli bir nedene dayandığını yazılı olarak belirtmek ve bildirim sürelerine uymak şartıyla sözleşmeyi fesih edebilir.
8) Aynı işyerinde girdi yapılmak suretiyle kıdem tazminatı alan işçinin son kıdem tazminatı nasıl hesaplanır ?
*İşçiye aynı kıdem süresi için bir defa kıdem tazminatı ödenir. Ancak işçinin kıdem tazminatı hakkını azaltmak ve her seneki ücreti üzerinden girdi-çıktı yapmak, Yargıtay tarafından kötüniyetli bir davranış olarak kabul edilmiş ve bu vaziyetteki işçilerin kıdeminin işyerinde çalışmış oldukları tüm süreye göre hesaplanması gerektiğini söylemiştir. Arada alınan kıdem tazminatı varsa bunlarında avans niteliğinde olduğunu ve tüm kıdem tazminatından mahsup edilmesi gerektiği görüşünü benimsemiştir.
Önümüzdeki hafta yine işçi-işveren arasında yaşanabilen sorunlara yönelik soru ve cevaplara devam edeceğiz. Adaletin şaşmadığı bir dünyada sağlıkla kalmanız dileğiyle...
