Son dönemlerde küresel ticaretin yönü yeniden şekilleniyor. Özellikle büyük ekonomiler arasındaki vergi politikaları ve ticaret müzakereleri, ülkelerin dış satım rakamlarında belirgin etkiler yaratıyor. Japonya da bu süreçten doğrudan etkilenen ülkelerden biri. ABD ile olan ticaret ilişkilerinde yaşanan gerginlikler, Japonya'nın ihracatında hissedilir bir yavaşlamaya neden oldu. Özellikle otomobillere uygulanan yüksek gümrük tarifeleri, Japonya’nın ABD’ye yaptığı ihracatın azalmasına yol açtı.
ABD ile Ticarette Zorluklar: Nisan Ayında Düşüş Yaşandı
Nisan ayında Japonya’nın ihracat performansında gözle görülür bir yavaşlama oldu. Ülkenin toplam ihracatı yıllık bazda sadece %2 oranında arttı. Mart ayında bu oran %4 seviyesindeydi. Bu yavaşlama özellikle ABD’ye yapılan sevkiyatlardaki gerilemeden kaynaklandı. Japonya’nın ABD’ye ihracatı Nisan ayında yaklaşık %2 düşüş gösterdi.
Japonya için ABD yalnızca büyük bir ticaret ortağı değil, aynı zamanda ekonomik büyümenin en önemli dış kaynaklarından biri. Ancak Trump yönetiminin başlattığı ve etkileri hâlen devam eden gümrük vergileri, bu ilişkinin yönünü değiştirmiş durumda. Otomotiv sektörü başta olmak üzere, Japonya’nın güçlü olduğu birçok ihracat kalemi artık ABD pazarında rekabet gücünü kaybediyor.
Otomotiv Sektörü Darbe Aldı
Japonya’nın ihracatında lokomotif sektörlerin başında otomotiv geliyor. Japon otomobilleri yıllardır ABD pazarında yüksek talep görüyor. Ancak uygulanan %25'lik gümrük vergileri nedeniyle bu ürünlerin maliyetleri önemli ölçüde arttı. Nisan ayında Japonya’nın araç ihracatı, bir önceki yılın aynı ayına göre yaklaşık %6 oranında azaldı.
Bu durum, sadece Japonya için değil, bölgesel otomotiv sektörü için de tehdit oluşturuyor. S&P Global Ratings’in yayımladığı bir raporda, ABD’ye satış yapan otomobil üreticilerinin artan üretim ve lojistik maliyetleriyle karşı karşıya kaldığı belirtiliyor. Aynı zamanda bu firmaların gelir kayıpları yaşadığı ve bazı yatırımlarını ertelemek zorunda kaldığı da raporda yer alıyor.
Ticaret Dengesi Bozuldu: İthalat ve İhracat Zayıfladı
Sadece ihracat değil, ithalat tarafında da daralma gözlemlendi. Japonya’nın Nisan ayı ithalatı genel olarak %2,2 düşerken, ABD’den yapılan ithalat %11’i aşkın bir oranda geriledi. Bu düşüş, Japonya'nın ticaret hacminde genel bir zayıflamaya işaret ediyor.
Bu durum, dış ticaret dengesine de yansıdı. Nisan ayında Japonya 115,8 milyar Japon yeni seviyesinde ticaret açığı verdi. Bu açık, geçen yıl aynı ayda kaydedilen 504,7 milyar Japon yeni ile kıyaslandığında çok daha düşük görünse de ihracat ve ithalattaki genel zayıflama ekonomiye olumsuz sinyaller gönderiyor.
Döviz Kuru Etkisi: Güçlenen Yen, İhracatçıya Zarar Veriyor
İhracattaki düşüşte döviz kuru da önemli bir rol oynuyor. Japon yeni son aylarda ABD doları karşısında değer kazandı. Bir yıl önce 1 dolar yaklaşık 155 yen iken, şimdi 144 yen civarında işlem görüyor. Bu durum, Japon ihracatçılar açısından dezavantajlı. Çünkü döviz kurlarındaki bu değişim, dolar üzerinden yapılan satışların yen cinsinden değerini düşürüyor ve kâr marjlarını daraltıyor.
Geçici Canlanma Yerini Yavaşlamaya Bıraktı
Yılın başlarında Japon ihracatçılar, gümrük vergilerinin kademeli olarak yürürlüğe girmesinden önce ABD’ye sevkiyatlarını hızlandırmıştı. Bu durum geçici bir canlanma yaratmıştı. Ancak Nisan ayı itibarıyla bu etki ortadan kalkmış görünüyor. ABD’ye yapılan sevkiyatlar yeniden yavaşlamaya başladı ve bu trendin kısa vadede tersine dönmesi zor görünüyor.
Japonya'nın Politik Girişimleri: Gümrük Vergileri İçin Müzakereler Sürüyor
Japonya hükümeti, bu durumu çözmek için diplomatik yolları devreye sokmuş durumda. Japonya’nın başlıca tarife müzakerecisi ve aynı zamanda Ekonomiyi Canlandırma Bakanı olan Ryosei Akazawa, ABD ile devam eden ticaret görüşmelerinin üçüncü turu için hafta sonu Washington’a gitmeye hazırlanıyor. Japon tarafı, ABD’nin Japon ürünlerine uyguladığı gümrük vergilerinin kaldırılmasını talep ediyor. Ancak şimdiye kadar ABD tarafı bu talebe olumlu yanıt vermedi.
Alternatif Pazarlara Yöneliş: Güneydoğu Asya Öne Çıkıyor
Japonya, ABD ile yaşadığı bu ticari sorunları aşmak için ihracat pazarlarını çeşitlendirme çabası içinde. Güneydoğu Asya ülkelerine yapılan ihracat artış gösteriyor. Bu bölge, Japonya açısından yeni fırsatlar sunarken, ABD pazarında yaşanan kayıpların kısmen telafi edilmesini sağlıyor. Ancak ABD gibi büyük ve istikrarlı bir pazarın yerini tam anlamıyla doldurmak kısa vadede kolay görünmüyor.
Sonuç: Ekonomi İçin Risk Alarmı
Japonya'nın ekonomisi, ihracata büyük ölçüde bağlı. ABD ile ticarette yaşanan sıkıntılar, yalnızca dış satımı değil, aynı zamanda ekonomik büyümeyi de tehdit ediyor. Nisan ayında açıklanan veriler, ülke ekonomisinin son çeyrekte %0,7 oranında daraldığını gösteriyor. Eğer ihracattaki bu yavaşlama sürerse, Japonya'nın büyüme hedefleri tehlikeye girebilir.
Bu nedenle Japon hükümeti bir yandan ABD ile diplomatik yolları açık tutmaya çalışırken, diğer yandan ihracatçılara yeni pazarlar bulma konusunda destek olmayı sürdürüyor. Önümüzdeki süreçte hem döviz kurları hem de uluslararası ticaret politikaları Japonya’nın ekonomik gidişatı üzerinde belirleyici olacak.
Kaynak: Euronews
ZAFER ÖZCİVAN
Ekonomist-Yazar
