Çalışma hayatında, işçi ile işveren arasındaki anlaşmazlıklara neden olan konulardan birisi de, geçici iş görmezlik ödeneği kapsamında işçiye raporlu olduğu süreler içindeki rapor paralarının iki günlük kısmının kimin tarafından ödeneceği hususudur.
Uygulamada müfettişler, İş Kanununun 48.maddesine istinaden Geçici İş Görmezlik kapsamında raporlu olan işçiler için 2 günlük ödenmeyen rapor ücretlerini ve raporlu olduğu günlerin kurum hesabına göre eksik ödenmesinden dolayı oluşan kaybın işveren tarafından giderilmesi yönünde raporlar düzenlenmekte.
SORUNUN NEDENİ
Çalışanlar raporlu olduğu günler için hesabına yatan rapor ücretinin eksik olduğunu görünce başlamakta. Rapor parasını, çalışanlar işverenden almış olduğu net ücrete göre hesaplıyor. Ancak; SGK pratikte uygulama imkanı olmaması nedeniyle net ücrete göre hesaplama yapamıyor. Böylelikle rapor parası işçinin işverenden almış olduğu net ücrete göre değil, SGK’nın hesaplama şekline göre yapılmakta.
SGK’NIN HESABI;
Geçici iş görmezlik ödeneğinin son üç aylık BRÜT kazancın; (son üç aylık brüt kazanca prim, ikramiye gibi ek ödemeler dahil ediliyor, ancak bu gelir unsurlarının %50 si hesaplamalara dahil edilmekte)
a) Ayakta tedavilerde iş göremezlik ödeneği (2/3)
b)Yatarak tedavilerde iş göremezlik ödeneği (1/2)
olarak hesaplıyor ve ilk 2 günün rapor parasını ödemiyor.
İŞÇİNİN HESABI;
Almış olduğu günlük net kazancın, raporlu gün sayısı ile çarpımı sonucu çıkan tutar.
BİR ÖRNEK
Aylık 2 BİN TL.net maaş alan bir işçi, 20 günlük istirahat raporu (ayakta tedavi) alırsa; İşçinin net maaşına göre alması gereken BİN 333 TL,
SGK’nın hesabına göre BİN 119 TL. rapor parası alacak.
Aradaki farkın nedeni, SGK’nın 2 günlük rapor ücretini ödememesi ve hesaplamadaki yöntem farklılığı. SGK brüt ücretin 2/3 si şeklinde hesaplama yaparken, işçi net ücret üzerinden hiç kesintisiz hesaplamama yapıyor.
Bu durumda işçi kendi hesabına göre gelir kaybına uğramakta.
İŞVEREN YASAL OLARAK SORUMLU DEĞİL
Gerek Sosyal Güvenlik Yasası gerekse İş yasası işçiden kesilen 2 günlük rapor ücretini ve işçinin raporlu olduğu günler için ödenen ücretin eksik ödenmesinden dolayı İŞVERENİ açık olarak yükümlü tutmamıştır.
Ayrıca İŞÇİ gelir kaybının telafisi için İŞVEREN’e yasal olarak rücu edemez. Yani işverenden isteyemez. Çünkü sorunun sebebi işveren değil…
2 GÜNLÜK ÖDEMENİN KESİLMESİ SUİSTİMALLERİ ÖNLEMEK OLABİLİR
Bu durumda neden SGK 2 günlük rapor parasını ödemiyor sorusu geliyor akla. İşçi tarafından kısa süreli rapor alımlarının önüne geçip, suistimallerin önüne geçmek olabilir.
Şöyle ki; BİN çalışanın olan bir fabrikada, aynı ay içinde işçinin %10’u 2 günlük rapor alsa toplam da 200 gün eder. 200 gün de yaklaşık olarak 7 ay eder. Bu sürede bir işçinin yaklaşık 7 ay çalışmaması anlamına gelir.
SORUNUN ÇÖZÜMÜ VAR MI?
Elbette var. İŞVEREN, kendi rızası ile işçiden kesilen 2 günlük rapor ücretini her daim ödeyebilir.
Diğer seçenek ise; Yasa’nın değişmesi…
