İktidar gerekli tedbirleri almasına ve ilk hızını kaybetmesine rağmen ‘ABD’ merkezli döviz operasyonunun olumsuz etkileri hala devam ediyor. Çarşı, pazar alev alev. Marketlerde akla gelen tüm ürünlerin fiyatları ikiye katlanmış durumda. Bunu en iyi, ailelerde alışveriş işini yüklenmiş kadınlarımız biliyor/görüyor. Kriz fırsatçıları her yerde karşımıza çıkıp duruyor. Hal böyle olunca da paranoyalarımız tavan yapmış durumda.

 Örneğin son zamanlarda Pazar yerlerinde sebze ve meyve fiyatlarında anormal artışlar var. Özellikle de domateste. Ve bu fiyat artışı da diğerleri gibi ‘döviz dalgalanmasına’ bağlanıyor. Üreticinin, pazarcının velhasıl ürütün tüketiciye ulaştırılması noktasında kim varsa vatandaş hepsine ‘fırsatçı’ gözüyle bakıyor, diş biliyor…

 Oysa işin aslı bu değil. Tarım sektöründe öteden beri varolan ve çözüme kavuşturulamayan sorunlar bugün pazarlarda karşımıza fahiş fiyat olarak çıkıyor. İşin ilgilileri söylüyor işte; Domatesteki fiyat artışının temel nedeni dövizdeki artış değil açık alanda, yani tarla üretimini ciddi oranda düşüren ‘Tuta’ zararlısı…

 Yani domatese gelen zammın kaynağı döviz değil tuta…

Tabi meseleyi sadece ‘Tuta’ya bağlamak da çok doğru olmaz. Yukarıda vurguladığım gibi tarım sektörünün üretim noktasında ciddi sorunları var. Üretim girdileri her geçen gün katlıyor. Mazotu, gübresi, ilacı, işçi parası, tarla kirası vs. derken onlarca kalem var girdileri şişiren. Ayrıca ürün tarladan çıkıp pazarlara, yani tüketiciye ulaşıncaya kadar birkaç el değiştiriyor ve her aşamada fiyat katlanıyor. Tüm bunlara bir de döviz dalgalanması eklenince işin şirazesi iyice bozuldu. Belki bu zamlarda direkt olarak ‘döviz’ etkisi olmasa da psikolojik bir etki olduğu muhakkak.

 Sonuç itibarıyla üreteci de, tüketici de kendi açılarından haklı.

Peki ne yapmak gerek ?

Bu noktada söylenecek şey çok aslında ama özetleyecek olursak; Burada devlet erkinin devreye girmesi ve üreticiyi kooperatifleşmeye yönlendirmesi şart. Çiftçi ürettiği mamulü kendi paketleyecek ve aracısız olarak tüketiciye ulaştıracak. Tabi maliyet girdilerinin azaltılması da mutlaka gerekli. Bu sorunun en kestirme çözümü bu. Emeğinin karşılığını alamayacaksa çiftçi niye uğraşsın, niye üretsin ?

 İyi tatiller…