Bu hafta da farklı bir konu ile sizlerle birlikteyiz. Kripto üretim sisteminin çevresel etkisi giderek daha tartışmalı hale geliyor. Aslında, kripto para birimleri küresel ısınmada önemli bir oyuncu olarak kabul edilmektedir.

Cambridge Üniversitesi'ne göre, Bitcoin'in yıllık güç tüketimi 119,22 TWh (terawatt saat) tutarındadır. Karşılaştırma için, altın madenciliği 131 TWh gerektirir. Peki bu neden kaynaklanıyor? Basitçe söylemek gerekirse, Bitcoin'in ekonomik değeri arttıkça, üretimiyle ilişkili enerji tüketimi de artar. Bu, yeni Bitcoin'ler oluşturmak için gerekli olan madencilik sürecinden kaynaklanır. Madencilik 21 milyon birim Bitcoin ile sınırlandırılmıştır ve kalan birim sayısı azaldıkça, çıkarması zorlaşır. Bu nedenle, ek Bitcoin'ler oluşturmak her seferinde daha fazla bilgi işlem gücü gerektirir. Bunun nedeni, madenciliğin "Proof of work" adı verilen son derece enerji yoğun bir süreçle birleştirilmesidir. Somut olarak, çok sayıda madenci, blok zincirindeki işlemleri doğrulamak, güvence altına almak ve kaydetmek için aynı anda karmaşık bir hesaplama yapmalıdır. Bu, en uygun olanı belirlenene ve böylece bir ödül (Bitcoin) alana kadar birkaç kombinasyonun test edilmesini içerir. Dolayısıyla, bu işlemleri gerçekleştirmek için çok sayıda güçlü bilgisayara ihtiyaç vardır ve bunlar muazzam miktarlarda enerji tüketirler. Somut olarak dünya üzerinde, on binlerce bilgisayar sürekli çalışmaktadır.

2021'de Bitcoin madenciliği atmosfere 41 megaton CO2 saldı. Bu rakam tüm gezegenin emisyonlarının yüzde 0,08'ine denk gelmektedir. Bu, diğer sektörlere kıyasla küçük görünüyor, ancak kripto para birimlerine artan ilgi, emisyonların artmaya devam edeceğine dair endişeleri artırıyor. Ayrıca, kazancı en üst düzeye çıkarmak için, bazı maden şirketleri elektriğin daha ucuz olduğu ülkelere taşınıyor. Aslında, Bitcoin madenciliği operasyonlarının yüzde 75'i, Çin Halk Cumhuriyeti 2021'de sanal para birimlerine son vermeden önce Çin'de bulunuyordu. Bugün madencilik çiftlikleri çoğunlukla Amerika Birleşik Devletleri, İran ve Kazakistan'a taşındı. Elektrik üretimi, sera gazları yayan son derece kirletici bir fosil yakıt olan kömürle çalışan elektrik santrallerinden gelebilir. Örneğin, Fransa'da kalan son dört kömürlü elektrik santrali 10 milyon ton CO2, yani elektrik sektörünün sera gazı emisyonlarının dörtte birinden fazlasını üretiyor.

Sera gazı salmaya ek olarak, Bitcoin madenciliği çiftliklerine ev sahipliği yapan ülkeler düzenli olarak elektrik kesintileri yaşıyor. Bir hatırlatma olarak, Ocak 2022'de Kazakistan'da elektrik kesintileri 225 kişinin ölümüyle sonuçlanan çok sayıda isyana neden oldu. İran’da da madenciliğe üç aylık bir yasakla sonuçlanan benzer bir durum yaşadı.

Son olarak, Uluslararası Para Fonu'na (IMF) göre, kripto para birimleri, özellikle gelişmekte olan ülkelerde ekonomik istikrar için bir risk oluşturuyor. Şeffaflığın olmaması ve kullanıcıların anonim olması yasa dışı işlemleri teşvik etmekte. En korkunç örnek ise Birleşmiş Milletler raporlarında gösterilmekte. Bu raporda, Kuzey Kore'nin füze programını çalıntı kripto para birimiyle kısmen finanse ettiği belirtiliyor.

Ek olarak, giderek daha karmaşık hale gelen hesaplamalarla başa çıkmak için, yalnızca kripto madenciliği için özel olarak üretilmiş en yeni nesil bilgisayar çipleriyle çalışmak gerekmekte. Bu tür bilgisayar donanımları büyük talep görmekte ve çok sık güncellemelere tabi tutulması gerekmektedir. Bu bilgisayarların ömürlerinin 1.29 yıl olduğu ve sürekli çalışması durumunda elektrik tüketimi ise 28 bin 470 KWh/yıl olarak tahmin edilmektedir. Bu çiplerin üretimi, çıkarılması çok kirletici olan; nadir, değerli ve yenilenemeyen bileşenler gerektirir. Bu süreç, dünyanın her yerinden çok fazla su, fosil yakıt ve kaynak gerektirir. Kullandıktan sonra, geri dönüşümü için henüz bir sistem olmadığından, kullanıcılar ile bu atıkları çöp kutusuna atmaktadırlar. Bitcoin madenciliği yılda 30 bin 700 ton elektronik atıktan sorumludur ve maalesef bunların çoğu geri dönüştürülemez.

Tüm yazılarıma gazetemizin internet sitesinden ve https://emrahunal.com.tr/ adresinden ulaşabilirsiniz. Haftaya görüşmek üzere...