Toptancı hallerindeki sebze fiyatları kış aylarına doğru ilerlerken düşüşe geçti. Buna bizzat geçtiğimiz günlerde Serik’in bir köyünde ziyaret ettiğimiz bir üretici serasında da şahit olduk. Üretici domateslerini hasat edemiyordu. Halde alıcısı yokmuş. Bekleyin demişler. Çiftçimiz de kara kara düşünüyor.
Sorun sadece domateste değil. Biber tipleri, nar, narenciye ürünleri gibi sebze ve meyvelerimiz etkileniyor. Fiyatların düşmesinin illaki sebepleri var. Bunların bir kısmı da basına yansımış durumda.
Bunlardan birisi Rusya’nın domates alımına yeniden kota koyması. Nar ve biber alımını durdurması. Rusya’nın ithalata sınırlama getirmesinin Türkiye ile diğer ilişkilerden de kaynaklanabilir. Ancak konu dönüp dolaşıp pestisit kalıntısına geliyor.
Biliyoruz ki zirai mücadele ilaçlarının satışından kullanımına ve denetimine kadar bir dizi problemler devam ediyor. Peki, neden bu sorunu bir türlü çözemiyoruz?
İlaç kalıntısı sorunu ihracatımızı olumsuz etkilemekle kalmıyor, doğrudan üreticilerin cebine yansıyor. Girdi maliyetlerinin altında ezilen üreticilerin emekleri heba oluyor. İhracat durduğunda üretici fiyatları dibe vuruyor.
Kalıntının oluşmasında üreticilerin payı yok mu? Elbette var. Kurallara uymayanlar var. Kuralları uygulayacaklar nerede?
Gerçekten kalıntı var mı diye Gıda ve Yem için Hızlı Uyarı Sistemi (RASFF)’nin web adresine (https://webgate.ec.europa.eu/rasff-window/screen/list) göz atmak istedim. Türkiye’den Kasım ayında yapılan ithalata baktım, bazı ürünlerde sorun olduğunu gördüm. Sorun yaşadığımız ülkeler Rusya ile de sınırlı değil.
Örneklerini verelim. 30 Kasım’da Bulgar gümrüğünde taze biberlerde Fenamiphos maddesi bulunmuş ve reddedilmiş. Bu ilaç nematod zararlılarına kaşı kullanılıyor. Yine Bulgar gümrüğünde 26 Kasım’da limonlarda Chlorpyrifos ve Chlorpyrifos -methyl bulunmuş. Aynı tarihte Polonya gümrüğünde mandarinde Fenvalerate ve Chlorpyrifos–methyl tespit ediliyor. Romanya gümrüğünde greyfurtlarda da bulunuyor.
24 Kasım’da Bulgaristan Prochloraz’ı mandarinlerde, Flonicamid’i biberde belirliyor. 22 Kasım’da Formetanate maddesini yine biberde saptıyor. Listeyi geriye doğru uzatmak mümkün.
Almanya’ya gönderilen gıda macununda Sildenafil tespit ediliyor. Bu nedir yahu? Bu ürünler pazara sunulurken hiç mi kontrol edilmiyor?
Kontrolsüzlük olduğu açıkça gözüküyor. Yurt dışına gidenlerde kalıntı tespit edilebiliyor. Ülke içinde bu kalıntıları belirlemeden tüketime devam ediyor olabiliriz.
Evet, son yıllarda ruhsatlı ilaç kullanımı hızla artıyor. Ancak ruhsatsız kullanım da devam ediyor. Reçeteli satış da yapılıyor. Fakat reçete sistemi nasıl çalışıyor, tekrar irdelememiz gerekiyor.
Bunların dile getirilmesi hoşumuza gitmeyebilir. Her yıl benzer durumları yaşamak tarımımıza büyük zarar veriyor. Derdim tarım sektörümüzün sorunlarının çözümüne katkı koyabilmek. Lütfen bu açıdan bakalım.
İlaç kalıntısı sorununu ülkemize yaşatmak yerine önlem almanın yolunu bulmalıyız. “Denetim de nakdi bir yardımdır.”