Toplumumuzda uzun zamandır uygulanan, üretimin ihmal edildiği, ithalata bağlı tüketimin pompalandığı ekonomik sistem ve yaşanılan ekonomik krizin sonucu olan ödenemeyen kredi kartı, tüketici kredileri, konut kredileri ve faturalar ile değerlendirmenin, sosyolojik bağlı olarak da toplumsal ve bireysel psikolojik analizi yapıldıktan sonra; bu yasa hükümleri değerlendirilmelidir.
Konuyla ilgili elimizdeki son istatistik rakamları; BDDK web sitesinde; 2 Aralık İtibarıyla, aşağıdaki gibi gerçekleşmiştir.
Altta yazılan rakamlar ise; Yasada belirtilen 1.10.2022 tarihten 3 gün önce, 30.9.2022 tarihi itibarıyla yer alan rakamlardır. ( Milyon ₺)
Takipteki Alacaklar | TP | YP | TOPLAM |
|
1 | Takipteki Alacaklar (2+8) | 155.711 154.211 | 5.956 6.174 | 161.668 160.286 |
2 | Tüketici Kredileri ve Bireysel Kredi Kartları (3+7) | 30.533 29.026 | 0 | 30.533 29.026 |
3 | Tüketici Kredileri (4+5+6) | 22.943 21.913 | 0 | 22.943 21.913 |
4 | a) Konut | 605 651 | 0 | 605 651 |
5 | b) Taşıt | 119 126 | 0 | 119 126 |
6 | c) İhtiyaç | 22.217 21.134 | 0 | 22.217 21.134 |
7 | Bireysel Kredi Kartları | 7.590 7.112 | 0 | 7.590 7.112 |
Karşılaştırmalı tablodan görüleceği gibi; “Sicil Affı” olarak tanıtımı yapılan yasanın çıkmasından sonra; takipteki konut ve taşıt kredilerindeki takip kalemlerin dışında bir düşme olmamıştır. Bu düşmelerin ise önemli bölümü; ipotekli/hacizli konutun satışının sağlanmasından olduğu anlaşılmaktadır.
Öte yandan, 2.10.2022 tarihi itibariyle, 1.100.000 kişi civarında olan icra takibine uğrayan kişi sayısında da artış görülmektedir.
Oysa, yasalaşmasından 3 ay öncesinden, “Sicil Affı” olarak maalesef dayanaksız tanıtımı yapılan, aşağıda metni bulunan yasanın amaca uygulanabilir olmamasından kaynaklanmaktadır.
12.10.2022 tarihinde, Kanal B TV “Söz İstanbul’da” programında yaptığımız, Yasadan beklenilen sonuçların çıkması için tasarıdaki eksikliklerini belirtmiştik. Maalesef eksikliklerle yasalaştı,
GELİR VERGİSİ KANUNU İLE BAZI KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN
Kanun No. 7420 Kabul Tarihi: 3/11/202
MADDE 27- 22/1/2009 tarihli ve 5834 sayılı Karşılıksız Çek ve Protestolu Senetler ile Kredi ve Kredi Kartları Borçlarına İlişkin Kayıtların Dikkate Alınmaması Hakkında Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 4- (1) Anapara ve/veya taksit ödeme tarihi 1/10/2022 tarihinden önce olup da; kullandığı nakdî ve gayrî nakdî kredilerinin anapara, faiz ve/veya ferilerine ilişkin ödemelerini aksatan gerçek ve tüzel kişilerin, ticari faaliyette bulunan ve bulunmayan gerçek kişilerin ve kredi müşterilerinin karşılıksız çıkan çek, protesto edilmiş senet, kredi kartı ve diğer kredi borçlarına ilişkin 5411 sayılı Kanunun ek 1 inci maddesi hükmü uyarınca kurulan Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi nezdinde tutulan kayıtları, söz konusu borçların ödenmesi geciken kısmının 1/7/2023 tarihine kadar tamamının ödenmesi veya yeniden yapılandırılması halinde, bu kişilerle yapılan finansal işlemlerde kredi kuruluşları ve finansal kuruluşlar tarafından dikkate alınmaz.
(2) Kredi kuruluşları ve finansal kuruluşların birinci fıkra hükmü uyarınca mevcut kredileri yeniden yapılandırması veya yeni kredi kullandırması, bu kuruluşlara hukuki ve cezai sorumluluk doğurmaz.”
Yasanın uygulanabilir olması, yani İcra takibine uğrayan vatandaşımızın, Bankalar Birliği Risk Merkezinde tutulan olumsuz kayıtlarının, yaşamlarını olumsuz etkilememesi ve Bankaların icra takibine düşen alacaklarının tahsilini temin, çıkarılan yasanın etkisiz kalmasına neden olana Yasa tekrar ve tarafların da görüşleri alınarak aşağıdaki değişikliklerin yapılıp, eksikliklerin giderilmesini önermekteyiz.
Eksiklikler:
-Yasa metninde, Bankalara yüklenen bir yükümlülük yoktur, Bu zaten hukuken de mümkün değildir. Bunun değişiklikler de Bankaların da görüşlerinin alınması gerekir.
-Silineceği tanıtımı yapıldığı halde, “dikkate alınmaz” olarak yasalaşan T. Bankalar Birliği Risk Merkezi nezdinde tutulan kayıtlar, yeni kredi vermek için Bankaların bakıp değerlendirmeye aldığı veriler değildir. Bankalar objektif istihbarat unsuru olarak değerlendirmeye bu kayıtlara bağlı FINDEX (Kredi derecelendirme/puanlama) listelerine bakarlar. Yasa Metninde bu da yer almalıdır.
-Yapılandırma için verilen 2.10.2022 – 1.7.2023 arasında
İcradaki dosyayla ilgili yapılacak işlemler hakkında herhangi bir düzenleme yok, yeni metinde tarafların zararına neden olmayacak şeklide düzenleme yapılmalı,
Yapılandırma talebinde bulunan, borçlulara uygulanacak temerrüt faizi konusunda düzenleme yapılmalı
Hacizli bulunan eşyalar, maaş vd varlıklar ile ilgili yapılacak işlemler yer almalı,
Maddesini 2. Fıkrasında, “hukuki ve cezai sorumluluk doğurmaz” hükmü, kuruluşlara yani Banka tüzel kişiliğine bağışıklık getirmiştir. Buraya “ilgili personel” de ilave edilmelidir. Yine bu maddenin kötü niyetle kullanılmasını engelleyecek düzenleme de yapılmalıdır.
