Çocukluk ve erişkin yaşamda burundan nefes alma güçlükleri değişik nedenlere bağlı olarak ortaya çıkmaktadır.
Burundan nefes alma güçlüğü zaman zaman bireyler tarafından karıştırılabilmektedir. Burundan nefes alma fizyolojisi genelde 2-4 saat arası tek taraflı olan sağ ve sol şeklinde değişen aktif ve pasif süreçler gösterir. Burundan nefes alma güçlüğü sürekli olarak tek veya çift taraflı burundan nefes alma zorluğudur.
Akciğerlerimize sağlıklı bir hava girmesi için burun tarafından yapılan nemlendirme, temizleme ve havanın vücut ısısına getirilmesi işlemi bu hastalarda yapılan ağız solunumu nedeniyle yapılamamaktadır.
Burundan rahat bir şekilde nefes alabilme sağlıklı bir yaşam için çok önemli bir fizyolojik olaydır. Burundan rahat nefes alamayan bireyler, sabahları yorgun kalkan ve gün içerisinde uyku istekleri nedeniyle kişinin günlük performansını olumsuz etkileyen bir sonuca yol açabilmektedir.
Çocuklarda bu durum özellikle çocuğun dikkatinin azalması ve uyuklama ihtiyacı nedeniyle eğitim kalitesini düşüren bir faktör olabilirken; erişkin bireylerde ise öğrenme yeteneğinin ve dikkatinin azalması ile iş performansını olumsuz etkileyen ve dikkat gerektiren işlerde çalışan (makine alanlarında çalışma, araç kullanımı gibi) kişilerde iş kazalarına neden olabilmektedir.
Klinikte çocuklarda ailenin çocuğunun uykuda ağzı açık uyuması ve horlama gibi şikayetlerle getirilen hastalar söz konusu iken; erişkin hastalar sabah yorgun kalkma ile birlikte uyandıklarında boğaz kuruluğu, boğazda gıcıklanma, su içme isteği, ağız kokusu gibi kendisinin ifade ettiği ya da aile bireylerinin belirttiği horlama gibi değişik şikayetlerle KBB hekimine başvurulabilmektedirler.
Burun tıkanıklığına; çocukluk çağında genellikle halk arasında geniz eti olarak adlandırılan, tıbben adenoid vegetasyon olarak tanımlanan burun arka kısmı ve boğazın üst kısmında yer alan bağışıklık sisteminin bir parçası olan lenfoid doku büyümeleri neden olurken; erişkinlerde genellikle burun bölmesi eğriliği olan septum deviasyonları neden olmaktadır.
Farklı nedenlere bağlı olabilen burun tıkanıklıkları hastanın yapılan KBB muayenesi, burundan girilerek yapılan nazal endoskopi (kamera) ile tanı konulabilirken bazı hastalarda Tomografi ve MR olarak adlandırılan radyolojik incelemeler ile değerlendirilmektedir.
Burundan nefes alma sorununa neden olan daha sık olarak çocuklarda tanısı konulan geniz eti büyümeleri ve 18 yaşından büyük hastalarda burundan nefes almayı sağlamak için cerrahi girişim uygulanması gerekmektedir.
Geniz eti büyümelerinde genel anestezi uygulaması altında geniz etinin alınması işlemi değişik yöntemlerle uygulanmaktadır. En sık uygulanan yöntem geniz etinin küretaj olarak adlandırılan aletlerle alınmasıdır.
Erişkinlerde ise KBB hekimlerinin sık olarak karşılaştığı burun bölmesi eğrilikleri (Nazal septum deviasyonu) işlemi de genel anestezi altında hastanın klinik bulgularına göre kapalı ve açık olarak adlandırılan cerrahi işlemlerle yapılmaktadır. Bu hastalarda özellikle burun dışını etkileyen eğriliklerde aynı zamanda rinoplasti olarak adlandırılan estetik uygulamalarının da bir arada yapılması da hastanın burundan nefes almasını sağlamak için gerekebilmektedir. Bu işlemler sırasında kıkırdak ihtiyacı olduğunda hastaların kulak kıkırdakları veya kaburgalarından kıkırdak alınması işlemleri yapılabilmektedir.
Hastalarda burundan nefes alma zorluğunun giderilmesi, akciğerlerimize daha sağlıklı hava girmesi; hastanın uykudan daha dinç uyanması ve gün içi uyku isteğinin ortadan kalkması ile çocuklarda öğrenim yeteneğinin gelişimine; erişkinlerde iş performansının artması, iş kazalarının önlenmesinde yardımcı olacaktır.
