Geçtiğimiz haftalarda topraksız hidroponik tarımdan bolca bahsettik. Hidroponikte toprak kullanmıyoruz, başka tür yetiştirme ortamları kullanıyoruz.
Hidroponik yetiştirme ortamı besin içermez. Büyüyen bitkilerin ihtiyaç duyduğu tüm besin ve mineraller, besin çözeltisi olarak bilinen hidroponik gübre ile karıştırılmış su ile sağlanır. Hidroponiğin en temel biçimlerinde, besin çözeltisinden başka bir şey kullanılmaz, yani açıkta kalan kökler doğrudan çözeltide asılı kalır.
Bazı durumlarda, bitkinin hassas kök sistemini desteklemek ve korumak için katı bir alt tabakaya ihtiyaç vardır. Katı hidroponik ortam bitkiye stabilite sağlar, bitki köklerine yalıtım sağlar ve besin çözeltisinden gelen ışığı bloke ederek yosun oluşumunu engeller. Ayrıca katı yetiştirme ortamı; sulama başarısız olursa, birçok yetiştirme ortamı, sulama tekrar devreye girene kadar bitkinin canlı kalmasına ve saatlerce veya günlerce beslenmesine yetecek kadar su tutabilir.
Yetiştirme Ortamlarının Temel Özellikleri
Kütle yoğunluğu
Kütle yoğunluğu, basitçe bir ortamın birim ağırlığıdır. Örneğin, turba yosunu çok düşük kütle yoğunluğuna sahiptir ve kum ise çok yüksek kütle yoğunluğuna sahiptir. Bir ortamın ağırlığının ıslakken kuruya göre büyük ölçüde farklı olabileceğini unutmayın. Vermikülit oldukça hafiftir, ancak o kadar çok su tutar ki ıslandığında ağırlaşır. Kullandığınız sistem ve yapınızın diğer birçok parçasının hem ıslak hem de kuru olarak yetiştirme ortamınızın ağırlığını karşılaması gerekeceğinden, sistemlerinizi oluştururken kütle yoğunluğunu göz önünde bulundurmamız gerekmektedir.
Su tutma kapasitesi
Su tutma kapasitesi, doymuş bir ortam tarafından tutulan suyun hacim yüzdesidir. Vermikülit ve hindistancevizi çok yüksek su tutma kapasitesine sahipken, hafif genişletilmiş kil ise düşük su tutma kapasitesine sahiptir. Kum ve çakılın neredeyse hiç su tutma kapasitesi yoktur.
Porozite
Porozite, yani hava dolu gözeneklilik; suya doymuş bir yetiştirme ortamında, suyun boşalmasından sonra havanın kapladığı gözenek hacminin ölçüsüdür. Kum çok düşük poroziteye sahiptir, fakat kil peletleri yüksek poroziteye sahiptir.
Katyon değişim kapasitesi
Katyon değişim kapasitesi (CEC), büyüyen bir ortamın katyonları çevreleyen çevreye nasıl tutabileceğinin ve değiş tokuş edebileceğinin ölçüsüdür. CEC, bir bitkiye kalsiyum, magnezyum ve potasyum sağlama yeteneğini gösterdiğinden, bir ortamın üretkenliğinin iyi bir göstergesidir. Hindistan cevizi kabuğu yüksek bir CEC'ye sahiptir, fakat taşyünü ve perlitin CEC'si sıfıra yakındır.
Önümüzdeki hafta hidroponik sistemler için örnek yetiştirme ortamı seçeceğiz. Haftaya görüşmek üzere...