Bir bulaşıcı hastalığa yakalanan hastalar bir ülkede ya da bölgede her yıl belli sayıda görülüyorsa bu duruma endemi, bu vakaların görülüşü yıllar boyunca yakın sayılarda seyrederken birdenbire dikkat çekecek kadar artarsa buna epidemi yani salgın deniliyormuş. Salgın durumu bir ülkenin sınırlarını aşıp diğer ülkelere ve kıtalara yayılırsa bu duruma da pandemi deniliyor. Tarihte çok sayıda pandemi görülmüş ve milyonlarca insan yaşamını yitirmiştir. Bunlar arasında veba, çiçek, kolera, tifüs, grip, ebola pandemileri en çok tahribat yapmış olanları. Bu yıl da Covid-19 pandemisini yaşıyoruz. Başta sosyal medya olmak üzere, basın yoluyla sürekli uyarılarda bulunuyoruz. Yeni vaka sayıları sürekli tırmanış trendinde. Yeni eğitim ve öğretim döneminin ne zaman başlayacağı günlerce tartışıldı ve bir karar verildi. Eylül ayında yüz yüze eğitime kademeli olarak başlanacağı açıklansa da ben buna ihtimal vermiyorum. Kurallara yeterince uymuyoruz, dün Konyaaltı sahilinde güneşlenip denize girenlerin görüntüsünü buna son örnek olarak gösterebilirim. Mesafeyi gözetmeden plajda iç içe oturmalar, keza deniz içinde yüzme. Mesafeyi koruyalım. Sağlık Bakanlığı ve ilgili uzmanlarının şu önlemlerini bir kez daha hatırlatmış olalım: Ellerinizi sık sık, su ve sabun ile en az 20 saniye boyunca ovarak yıkayın. Soğuk algınlığı belirtileri gösteren kişilerle aranıza en az 3-4 adım mesafe koyun. Öksürme ve hapşırma sırasında ağzınızı, burnunuzu tek kullanımlık mendille kapatın. Mendil yoksa dirsek içini kullanın. Tokalaşma, sarılma gibi yakın temaslardan kaçının. Ellerinizle gözlerinize, ağzınıza ve burnunuza dokunmayın. Yurt dışı seyahatlerinizi iptal edin ya da erteleyin. Yurt dışından dönüşte ilk 14 günü evinizde geçirin. Bulunduğunuz ortamları sık sık havalandırın. Kıyafetlerinizi 60-90 derecede normal deterjanla yıkayın. Kapı kolları, armatürler, lavabolar gibi sık kullandığınız yüzeyleri su ve deterjanla her gün temizleyin. Soğuk algınlığı belirtileriniz varsa yaşlılara ve kronik hastalığı olanlarla temas etmeyin ve maske takmadan dışarı çıkmayın. Havlu gibi kişisel eşyalarınızı ortak kullanmayın.