Özel Sektör Araştırıcı Kuruluş Belgesi, bitki ıslahıyla uğraşan özel sektör temsilcilerine verilen bir belgenin adı. Diğer adıyla “Tarımsal Araştırma Kuruluşu Tescil Belgesi” olarak biliniyor.
İlgili Yönetmeliğin “başvuru esasları” kısmında 44.Maddesinin birinci maddesinde aynen şu ifadeye yer veriliyor: “Bitki ıslahına ve/veya çeşit geliştirilmesine ilişkin araştırmalar üzerinde çalıştığını beyan eden özel sektör kuruluşlarından, özel sektör tarımsal araştırma kuruluşu olmak isteyenler, faaliyet yürütmek istediği bitki grubunun belirtildiği başvuru dilekçesi ve aşağıda belirtilen şartların belgelendirildiği başvuru dosyası ile Genel Müdürlüğe başvururlar.”
Bu ifadeden de anlaşılacağı üzere başvuran firmanın bitki ıslahı ve/veya çeşit geliştirilmesiyle araştırmalar üzerinde çalışması gerekiyor. Ben açıkçası bunu anlıyorum. Çalışmayan da beyan edemez diye düşünüyorum. Acaba öyle mi?
Belge tescili tarla bitkileri, sebze ve süs bitkileri ile meyvecilik alanında veriliyor.
Başvuru ile ilgili koşullar elbette var. Bu koşulların nasıl yerine getirildiğiyle yazının sonlarına doğru bir görüşünüz oluşacaktır.
Başvuru evrakları incelendikten sonra bir komisyon kurulup, başvuruda bulunan kuruluşun, belirtilen şartlara haiz olup olmadığını mahallinde incelenmesi isteniyor. İnceleme komisyonu; Genel Müdürlükten bir, kamu tarımsal araştırma kuruluşlarından bir, TTSM’den bir, ziraat fakültesinden bir, Tarım İl Müdürlüğünden bir temsilciden oluşuyor.
Genel Müdürlük tarafından belirlenen tarihte başvuran kuruluş incelenmek üzere ziyaret ediliyor. İşte bu aşamadan sonra işin ciddiyeti/ciddiyetsizliği ortaya konuluyor.
Başvurulan ıslah alanıyla ilgili laboratuvar, arazi, sera, tarım aletleri, laboratuvar malzemeleri, ofis çalışanları, ıslah ziraat mühendisi ve diğer teknik personeller olmak üzere belirli koşullar var.
Koşullar var olmasına var da inceleme nasıl yapılıyor? Kısa kısa irdeleyelim.
-Öncelikle Özel Sektör Araştırıcı Kuruluş Belgesinin en büyüğünden en küçüğüne kadar bütün firmalara aynı koşullarda verilmesini uygun bulmuyorum. Büyük ve küçük firmalar konusunda ayrıma gidilmelidir.
-Laboratuvar malzemeleri incelenirken, alet, cihaz ve ekipmanın laboratuvarda var olması yetiyor. Çalışıyor mu denildiğinde komisyon üyelerinin bazıları Yönetmelik ayrıntıya girmiyor diyor.
-Bazı küçük firmaların bir ev odasını laboratuvar gösterdiğini biliyoruz. Yani gerçek bir laboratuvar değil. Bu odanın içerisine malzemeler dizilmiş. Malzemelerin nasıl olduğunu da yetkililer düşünsün.
-Arazi varlığı, sera varlığı belgelerle tamam. Islah ile uğraşanlara kolaylık olması babında kiralık arazi kabul ediliyor. Dosyaya bakıldığında bir kira sözleşmesi var. Ancak kırtasiyeden alınmış belge ve şahıslar arasında bir kira sözleşmesi olduğu anlaşılıyor. Gerçek manada incelemek veya sorgulanmak istendiğine Yönetmelik böyle demiyor ifadesi karşımıza gelebiliyor. Kısaca, en az 5 yıl bitki ıslahıyla uğraşmayan bir firmaya, bitki türüne göre arazi koşullarında denemeleri incelenmeyen firmalara bu belge verilmemelidir.
-Denetlenecek arazi uzakta ise ne olacak? Vakit yok…
-Ofis çalışanı olarak, oğlunu, kızını gösterenler var. Çalışsın, sorun değil. Önemli olan ıslah çalışmaları yapılıp yapılmadığı. Ancak sorunca kem küme karşı ne yapılacak? Yönetmelik!,
- Denetleme sırasında sadece firma sahibinin olduğuna ki ıslahçı da kendisi oluyor. Başka da personel bulunmuyor. Sorunca, görmek isterseniz çağırabilirim deniyor. Nerede denilince de 2 saat uzaklıkta. Peki nasıl görme şansımız olacak? Ama belgelere bakılınca her şey tamam.
-Yönetmelikte yer alan şu ifade çok önemli: “Komisyon, yerinde inceleme yapar, varsa kuruluşun çalışma konularına uygun olarak kurmuş olduğu denemeleri ve bunlara ait kayıtları kontrol eder ve 44. maddede belirtilen şartlara haiz olup olmadığını tespit eder.”
-Başvuran kuruluşun kurduğu denemeler yoksa ne olacak? Ya hiç deneme yapmadığına dair şüphe varsa? Yönetmelik böyle olunca incelemenin akıbetinden ne beklenebilir ki?
Sanırım meramımız anlaşılmıştır. Yazıyı fazla uzatmaya gerek yok.
Yeni başvuru yapmış ve ciddiyetsiz gözüken firmalar ile büyük firmalara aynı belge verilmesi haksızlıktır. Eğer işler bu Yönetmelikle, bu şekilde devam edecekse, ıslah çalışması yaptığı aşikar büyük firmalar başvuru evraklarından sonra tescil edilmelidir. Başvuru yapan her kuruluş bu belgeyi alabiliyor.
Sayın Bakanım, Türkiye Yüzyılını inşa ederken tarım sektörünün stratejikliğinden size bahis açmamıza gerek yok. Yukarıda ifade etmeye çalıştığımız durumun da yer aldığı Yönetmeliğin bir an önce yenilenmesi gerekiyor. Bu konuların ülkemizin başına hangi sorunları açabileceği hususunda tarafsız kişilerden bilgi alabilirsiniz.
Değerli hocam. ,Özel Sektör Araştırıcı Kuruluş Belgesi, sizin de belirttiğiniz gibi şartları sağlayan büyük küçük tüm firmalara verilen ,firmaların önünü açan. bakanlığımızın özel sektöre sağladığı çok önemli kolaylıktır. Bu sayede özel sektör sistem içinde 5.6. nesil iş başında olan dünya firmaları ile var olma savaşı vermektedir.. Bakanlığımızın verdiği bu belge ile tüm sektör nefes almaktadır. Bu sayede yerli ve milli çeşitlerimiz çok daha hızlı şekilde pazara girmektedir. Bu da ciddi anlamda ekonomimize olumlu yansımaktadır. Özel sektörün AR-GE kuruluşu belgesi alınmasında zaten tam anlamıyla şartların yerine getirilmesi aranmakta dır. Ar-Ge belgesinin alınması zaten çok zordur. Ve bu belgeyi sahip özel sektör firmaları da sistematik olarak denetlenmektedir. Özet olarak, Özel sektörün hızına katkı sağlayan her yasa/ yönetmelik sonucu elde edilen yerli çeşitlerimizin hem üreticilerimize hem de ihracatımıza sağlayacağı fayda sektörümüzü motive etmektedir.